ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ Εποχή του Rock’ n’ Roll 1956-60

Μπροστά μας έχουμε τώρα την εποχή που το rock’ n’ roll σηκώνει τα φουρό στον αέρα.

Στα 1955, στην Αμερική σκάει ξαφνικά μια νεανική επανάσταση με το τραγούδι Rock Around The Clock (Bill Haley & The Comets). Παρέες φέρνουν τα blue jeans, τα ρεβέρ, τις μυτερές φαβορίτες, τις γρήγορες κούρσες και τον έφηβο έρωτα. Μαζί τους έρχονται δεκάδες αθώα τραγούδια- Maybelenne (Chuck Berry,1955), Tutti Frutti (Little Richard,1955), Blue Suede Shoes (Carl Perkins,1955), Heartbreak Hotel (Elvis Presley,1956) και άλλα πολλά  που χρωματίζουν την Αμερικανική νεανική κουλτούρα. Η έκρηξη του rock’n’roll μεταμορφώνει όλο τον κόσμο, και τα παλαιά υπαρξιστικά πρότυπα καταρρέουν.

Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ROCK ’N’ ROLL ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Tο Ζάππειο είναι ο τόπος όπου η ελληνική νεολαία θα γνωρίσει και θα χορέψει το rock’n’roll. Η ορχήστρα του Αμερικάνικου Στόλου, άρχισε να δίνει εκεί δωρεάν συναυλίες, στην αρχή τα κυριακάτικα πρωινά και αργότερα και καθημερινές απoγεύματα.

Η Ορχήστρα του αμερικάνικου Στόλου παίζει τζαζ, σουίνγκ και rock’ n’ roll στο Ζάππειο. Το πλήθος του κόσμου φτάνει να καλύπτει και τα σκαλιά του μεγάρου. Φωτο. Κ.Μεγαλοκονόμου, Σεπτ.1957

Για την ορχήστρα του Στόλου δεν έχουμε αρκετές πληροφορίες. Έχουμε πάντως φωτογραφίες που δείχνουν μια πολυμελή ορχήστρα, η οποία –σύμφωνα με μαρτυρίες- παίζει αριστοτεχνικά τζαζ και rock’n’roll  στον ανοικτό χώρο του Ζαππείου. Ο Τάσος Φαληρέας, σε συνέντευξή του στον Γ. Νοταρά (ΗΧΟΣ, Ιούνιος 1993) αναφέρει…

«Ένα κυριακάτικο πρωινό, όταν ήμουν περίπου 15 ετών, πήγαμε με τον αδελφό μου τον Γρηγόρη στο Ζάππειο. Εκεί εμφανιζόταν η ορχήστρα του 6^ου Στόλου. Μιλάμε τώρα για το 1955. Στην αρχή η ορχήστρα έπαιζε κανονικά πράγματα, μας θύμιζαν λίγο την τζαζ της εποχής που αγαπούσαμε. Ξαφνικά άρχισαν να παίζουν ροκ εν ρολ. Τότε εμείς, όλα τα αγόρια αρχίσαμε να χορεύουμε μεταξύ μας. Κορίτσια δεν υπήρχαν.»

Πολύ γρήγορα, το νέο διαδίδεται από στόμα σε στόμα, και το Ζάππειο μετατρέπεται στο μεγαλύτερο υπαίθριο χορευτικό κέντρο της Αθήνας! Φωτογραφίες από το φθινόπωρο του 1957, δείχνουν το χώρο μπροστά στο μέγαρο να έχει γεμίσει από ανθρώπους κάθε ηλικίας. Στις φωτογραφίες που τραβά ο φωτορεπόρτερ Κώστας Μεγαλοκονόμου, φαίνεται ότι οι έλληνες νεαροί διστάζουν να χορέψουν και ότι πρωταγωνιστές είναι οι αμερικανοί ναύτες οι οποίοι μοιάζουν σαν δάσκαλοι χορού που πιάνουν τις ελληνίδες από το χέρι για να δείξουν τις χορευτικές φιγούρες.


Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ναύτες του Στόλου θα είχαν ξετρελάνει τις ελληνίδες και συνεπώς θα είχαν γίνει αντιπαθητικοί στους έλληνες νεαρούς που δεν είχαν κερδίσει τον «μοντέρνο» αέρα και αισθάνονταν πως μειονεκτούσαν.

Το Ζάππειο είναι λοιπόν ο τόπος και το rock’ n’ roll ο τρόπος που αρχίζει η μεγάλη αλλαγή στη διάθεση της νεολαίας. Όμως σαν έναρξη της καινούργιας εποχής δεν μπορεί να θεωρηθεί το 1955, αλλά το 1956.

Το φθινόπωρο του 1955, κανένας δεν μπορούσε ακόμα να έχει συνείδηση του τι σημαίνει rock’ n’ roll. Ένας από τους τακτικούς θαμώνες του Ζαππείου, ο Σωτήρης Ζώης, καταθέτει την εξής μαρτυρία…

-Το καλοκαίρι του 1955, είχαμε πάει μια παρέα, κορίτσια και αγόρια, όταν μάθαμε από άλλους ότι οι αμερικάνοι έπαιζαν μουσική στο Ζάππειο.

-Τι είδατε εκεί;

-Θα πρέπει να ήταν μια ορχήστρα από 15 άτομα. Έπαιζαν τζαζ και rock’ n’ roll.

-Είναι σίγουρο ότι έπαιζαν rock’ n’ roll;

-Έτσι νομίζω.

-Είχατε τότε συνειδητοποιήσει ότι έπαιζαν rock’n’roll;

-Όχι φυσικά αφού δεν είχαμε ακούσει ποτέ rock’n’roll.

-Χορέψατε;

-Ναι

-Τι χορέψατε;

-Αυτό που ακούγαμε. Το χορέψαμε σαν σουίνγκ. Ξέραμε σουίνγκ και μπούγκι και ο ρυθμός αυτός ταίριαζε…

-Πότε αρχίσατε να συνειδητοποιείτε ότι αυτή η μουσική δεν είναι σουίνγκ αλλά rock’n’roll;

-Αργότερα, όταν ήρθαν και οι δίσκοι και μάθαμε από τον αμερικάνικο Σταθμό τα πάντα. Σίγουρα, μετά το 1956 ξέραμε πια καλά ότι ήμασταν ροκεντρολλίστες.

Στην πραγματικότητα, το νέο είδος μουσικής που επιβάλλουν οι Comets του Bill Haley στα 1955, δεν κατατάσσεται και δεν ξεκαθαρίζεται ούτε στην Αμερική, αφού οι δίσκοι έχουν ένδειξη fox-trot. Το εμπόριο, δεν αντιλαμβανόταν τι πήγαινε να δημιουργηθεί και προκειμένου να το κατατάξει κάπου, το έβαζε στα διάφορα υπάρχοντα χορευτικά είδη. Οι ίδιοι οι αμερικάνοι, συνειδητοποιούν το rock’n’roll μετά το 1956.

Έτσι στα 1955, ακόμη και το Rock around the Clock αν ίσως έπαιξαν οι ναύτες στο Ζάππειο, θα θεωρήθηκε σουίνγκ ή μπούγκι, που ήδη χόρευε η νεολαία και δεν θα δημιούργησε την έκπληξη του καινούργιου. Η αλλαγή στη διάθεση συμβαίνει την επόμενη χρονιά, με τους δίσκους που κυκλοφορούν και την ξεκάθαρη πλέον διαφοροποίηση των προτύπων. 

Περισσότερα για τα ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ στην έκδοση ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΡΟΚ (Μ.Νταλούκας, Άγκυρα, 2012)