ΛΙΛΗ ΜΑΚ – Η Αρχηγός των πρώτων ελλήνων Υπαρξιστών

Μυστηριώδης κοπέλα, εμφανίζεται πάντα με μάσκα, στην Ιπτάμενη Παράγκα του Σίμου Τσαπνίδη. 

Είναι η Λίλη Μακ (πραγματικό όνομα, Ελισάβετ Ιβάνωφ).

Η Λίλη Μακ, υπήρξε Υπαρξίστρια,  πριν τον Σίμο. Ανεδείχθη, αρχηγός των Ανεύθυνων, δηλαδή των πρώτων Υπαρξιστών στην Ελλάδα (1945-50). 
Σπούδασε στο Αμερικανικό Κολέγιο και έμαθε Γαλλικά, στο Γαλλικό Ινστιτούτο. 

Πανέμορφη, πυροδότησε έρωτες, σκόρπισε αστερόσκονη σε δρόμους, καφενεία, σε μέγαρα και παράγκες. 

Πρωταγωνίστρια σουρεαλιστικών παραστάσεων, καταστάσεων, και συμβάντων. Άγρια ανυπόμονη, στα μάτια της άστραφτε η λέξη «Τώρα!», δεν είχε φραγμούς.

Στην Κατοχή, φυλακίστηκε, αργότερα έγινε μοντέλο ζωγράφων, ηθοποιός, καθηγήτρια ξένων γλωσσών αλλά και της γλώσσας του σώματος, αντικείμενο πόθου πολλών, την ερωτεύονταν με το πρώτο.

Μετά το 1950, έζησε με τους μπήτνικς , στην Ύδρα όπου και ασχολήθηκε με την τέχνη της Κεραμικής.

Γεννήθηκε το 1924, στην Τεχεράνη, από Ρώσους γονείς, που είχαν καταφύγει εκεί, για να γλιτώσουν από τους μπολσεβίκους (ο πατέρας της, ο σπουδαίος ζωγράφος Πολ Μακ, ήταν Αξιωματικός του Τσαρικού Στρατού).

Στην Ελλάδα, ήρθε, με την οικογένειά της, το 1931.

Μία φωτογραφία, δείχνει την οικογένεια Μακ, όταν το 1931, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, στην οδό Καρνεάδου 37 (Κολωνάκι). Πίσω από την πόρτα, ο Πολ Μακ και η αδελφή του. Μπροστά, η επτάχρονη κόρη του, Ελισάβετ (Λίλη) με τον δίχρονο αδελφό της Βλαδίμηρο. Δεξιά η μητέρα τους Έλενα Κούρσκαγια, που όλοι φώναζαν Λάλα ή Λάλουτσκα (Φωτο αγνώστου, 1931. ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκα).

Η οικογένεια των Μακ, περιβάλλεται από μυστήριο. Πώς ακριβώς βρέθηκαν στην Ελλάδα; Λίγα γνωρίζουμε.

Ποια ήταν η μητέρα της Λίλης;
Ποια ήταν η μυστηριώδης γυναίκα, η Έλενα Κούρσκαγια, που μας κοιτάζει από τη φωτογραφία έχοντας καλυμμένο το ένα της μάτι με σκούρο μαντήλι; Η ίδια, ισχυριζόταν ότι είχε βασιλικό αίμα, και ότι ήταν απόγονος του Ιβάν του Τρομερού.

Το επώνυμο Κούρσκαγια, ήταν σίγουρα προσωνύμιο που δήλωνε την πόλη Κουρσκ, τόπο καταγωγής της.

Κατά τη γνώμη μου, και το Έλενα και το Κούρσκαγια, ήταν ψευδώνυμα, που έκρυβαν την πραγματική της ταυτότητα.
Δεν αποκλείω, να ήταν η χαμένη χορεύτρια και ηθοποιός, Ελισάβετ Κρούγκερ (Elsa Kruger).

Η Κρούγκερ, στο φιλμ Silent Witnesses (1914), είχε τον ρόλο της Έλενας .
Αν ήταν εκείνη, τότε κράτησε για τον εαυτό της το όνομα του ρόλου, δίνοντας στην κόρη της, το δικό της και πραγματικό: Ελισάβετ.
Ήταν μονόφθαλμη ή υποκρινόταν; και αν ήταν, πώς έγινε;
Δεν έχουμε απαντήσεις.

Για τον πατέρα της Λίλης, τον Πολ Μακ (Pavel Petrovich Ivanov), ξέρουμε ότι υπήρξε αξιωματικός του Τσαρικού Στρατού, χορευτής και ζωγράφος.

Λέγεται ότι, μετά την Επανάσταση του 1917, οι μπολσεβίκοι τον καταδίκασαν σε θάνατο. Λέγεται ακόμα, ότι κατόρθωσε να γλιτώσει την εκτέλεση, όταν... ζωγράφισε τους φρουρούς στην φυλακή, και αυτοί συγκινήθηκαν, ήταν τόσο ωραία η ζωγραφική του!

Αυτό, βέβαια κινείται στη σφαίρα του μύθου: κανείς δεν γλιτώνει αν ζωγραφίσει τους εκτελεστές του, θα πρέπει κάτι άλλο να συνέβη, αλλού να είναι η αλήθεια.

Πάντως, το 1924, ο Πολ Μακ με τη Λάλα, είναι ήδη στην Τεχεράνη, μέλη της βασιλικής Αυλής και ο Πολ, επίσημος ζωγράφος του Σάχη.
Ένας θαυμάσιος πίνακας του Πολ Μακ, δείχνει τη γυναίκα του Λάλα, το 1927, Πριν από αυτό το έτος, οι καλλονές που ζωγραφίζει ταυτίζονται με την Έλσα Κρούγκερ, και δεν φορά καμιά το πειρατικό μαντήλι. Τι έχει συμβεί;
Το ζευγάρι μοιάζει πολύ ερωτευμένο, αλλά στο τέλος ίσως της δεκαετίας του 30, ο Μακ φεύγει για το Παρίσι. 
Από εκεί βρίσκεται στο Βέλγιο, ζώντας με άλλη γυναίκα (Ρωσίδα επίσης και προστατευόμενη της Πριγκίπισσας Όλγας), και δεν έρχεται ποτέ ξανά στην Ελλάδα. Με την γυναίκα αυτή, δεν παντρεύεται, αλλά κάνει μαζί της ένα γιο, τον Δημήτρη. Η Λίλη έλεγε, ότι, τον υιοθέτησε αυτή, παρόλο που αντέδρασαν οι δικοί της.
Ο Πολ Μακ, πέθανε στο Βέλγιο το 1967.
Μετά τον θάνατό του, σχετικοί και άσχετοι απέκτησαν τους πολύτιμους πίνακές του, οι περισσότεροι από αυτούς, βρέθηκαν γρήγορα σε δημοπρασίες, να πωλούνται πανάκριβα. 

Στη φωτογραφία βλέπουμε, τον Βλαδίμηρο Μακ, αδελφό της Λίλης. Είναι μαζί με τη Νάτα Μελά (Φωτ Αγνώστου, 1947 ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκας),

Ο Βλαδίμηρος, είναι ένα ακόμη ανεξιχνίαστο πρόσωπο της οικογενείας των Μακ.
Μερικοί τον περιγράφουν σκληρό, μοχθηρό, καβγατζή. Στο ΑΡΧΕΙΟ των ελλήνων Υπαρξχιτών του Σίμου Τσαπνίδη, χαρακτηρίζεται άνθρωπος με σκοτεινό παρελθόν και μάλιστα τον διαγράφουν από τα μέλη του υπαρξιστικού συλλόγου. Ο Τάκις Βασιλάκις, στο βιβλίο ESTAFILADES, λέει ότι ο Βλαδίμηρος, στη διάρκεια της κατοχής, και μεά, δολοφονούσε ανθρώπους, για να διασκεδάσει την πλήξη του. Η Λίλη, αντίθετα μιλούσε πάντα με συγκίνηση, και ένιωθε μεγάλη τρυφερότητα για τον αδελφό της. Τι απο αυτά είναι αλήθεια; Η μαρτυρία του Βασιλάκη, προέρχεται από τον πραγματικό χρόνο, αλλά δεν γίνεται πιστευτή. Οι δολοφονίες, δεν είναι κάτι που είδε, αλλά κάτι που άκουσε. Συνεπώς είναι κατά πάσα βεβαιότητα, στοιχείο ενός άλλου μύθου. 
Για τον Βλαδίμηρο, ο Γιώργος Καραπάνος, έχει γράψει το ποίημα...

Ξέρω ένα μικρό παιδί

που κρατά στο χέρι
δίχως να το ξέρει 
ένα αστέρι
Ξέρω ένα μικρό παιδί
που κρατά δίχως να το ξέρει
ένα μαχαίρι 

Οι ΜΑΚ, δηλαδή η Λάλα, η Λίλη και ο Βλαδίμηρος (ο πατέρας είχε φύγει), έχασαν την μεγάλη περιουσία τους στη διάρκεια της Κατοχής.Η μητέρα, πούλησε ό,τι πολύτιμο είχαν για να επιζήσουν.
Έτσι, γρήγορα, από το αρχοντικό του Κολωνακίου, βρέθηκαν πάμφτωχοι σε παράγκα, της οδού Κρησίλα 17, στο Παγκράτι.
Εκεί παρόλη τη φτώχεια τους, φιλοξένησαν πολλούς και τάισαν πολλούς, ανάμεσα στους οποίους και οι Μίνως Αργυράκης και Τάκις Βασιλάκης. 
Από το τέλος της Κατοχής και μετά, η Λίλη με τον Βλαδίμηρο, πρωτοστατούν στις παρέες των Ανευθυνων της Αθήνας.
Για τη δράση της ομάδας αυτής, μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ.