Διάφορα σχόλια, προκάλεσε το άρθρο μου, με το οποίο σημείωνα την
διαφωνία μου,
με τους Αγγελάκα-Παυλίδη, οι οποίοι σε συνέντευξή τους ισχυρίστηκαν, πως αυτοί δημιούργησαν το Big Bang στο ελληνικό ροκ, το 1993.
Η διαφωνία μου εστίαζε σε
κομμάτια της συνέντευξή τους στο popaganda...
«Το big bang έγινε το ’93 που κυκλοφόρησαν τα Εννιά Πληρωμένα Τραγούδια
και η Ξεσσαλονίκη»
(Γιάννης Αγγελάκας)
«Αν οι μπαμπάδες του ροκ είναι ο Σιδηρόπουλος και ο Πουλικάκος και
γενικά εκείνη η γενιά, με τα Σπαθιά και τις Τρύπες αυτό που έγινε ήταν ότι το
ροκ πέρασε σε πιο μεγάλα ακροατήρια. Ήταν ένα big bang...»
(Γιάννης Αγγελάκας)
«Είναι σαφές ότι οι Τρύπες έριξαν το τείχος. Αυτή η μουσική άρχισε
ξαφνικά να αφορά στ’ αλήθεια πολύ κόσμο...»
(Παύλος Παυλίδης)
Οι αυτάρεσκοι αυτοί ισχυρισμοί,
είναι ιστορικά απαράδεκτοι.
Δεν αμφισβητώ την καλλιτεχνική αξία των δύο τραγουδοποιών, αμφισβητώ
όμως την επάρκεια γνώσης τους, στα βασικά θέματα της ροκ ιστορίας.
Πολύ πριν το 1993, συνέβησαν
τεράστιες εκρήξεις στην νεανική κουλτούρα, που δημιούργησαν συγκροτήματα, αλλά
και ακροατήρια, μεγαλύτερα από εκείνα που δημιούργησαν οι Αγγελάκας-Παυλίδης.
Η ελληνική ροκ ιστορία έχει αρκετά "Big Bang", και κάθε ένα από αυτά, δημιουργεί κάτι πρωτόγνωρο και μεγάλο.
Θα αναφέρω τα τέσσερα πιο
σημαντικά
Το πρώτο Big Bang
(1963-65), δημιουργεί τα πρώτα ελληνικά συγκροτήματα
Το δεύτερο (1966), δημιουργεί
τα πρώτα ελληνόφωνα
Το τρίτο (1970) δημιουργεί
την ελληνική Ψυχεδέλεια
και το Τέταρτο (αρχές 80), δημιουργεί
τα πρώτα πανκ και νιου-γουέηβ συγκροτήματα, που μέρος τους είναι οι Τρύπες και
τα Σπαθιά.
Αυτές οι τέσσερις τεράστιες εκρήξεις
(υπάρχουν βέβαια και άλλες) μπορούν χοντρικά να οριστούν ως διαδοχικά Big Bang, αφού
η κάθε μία γεννά κάτι καινούργιο.
Ας δούμε πρώτα, τον όρο Big Bang, τον
οποίο χρησιμοποίησαν οι Αγγελάκας-Παυλίδης. Ο όρος, αναφέρεται σε μια ξαφνική Δημιουργία
εκεί που υπήρχε το Τίποτα, το Μηδέν, το Χάος.
Εάν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε,
τον καταχρηστικό και βαρύ αυτόν όρο, θα πρέπει να ψάξουμε και για την εποχή που γεννήθηκαν
τα πρώτα συγκροτήματα στην Ελλάδα.
Πότε ήταν αυτά τα χρόνια;
Τριάντα χρόνια πριν το 1993!
Το πρώτο Big
Bang
Το χρόνια 1963 με 1965, είναι
το χρονικό διάστημα, οπότε σημειώνεται μια τεράστια έκρηξη, που γεμίζει με
συγκροτήματα ροκ όλη η Ελλάδα. Αυτό ήταν πράγματι ένα Big Bang, ένα
απίστευτο κύμα αλλαγής, που προκαλείται από
τους πρώτους (Forminx, ΤΖΑΒΑΔΑΜΑΣΚΟΥΚΑ, Juniors κ.α).
Οι Forminx είναι το πρώτο και
δημοφιλέστερο συγκρότημα της πρώτης αυτής έκρηξης, της πρώτης δημιουργίας. Προκαλούν
ένα τεράστιο μιμητικό κύμα και σε όλη την Ελλάδα αρχίζουν και σχηματίζονται
συγκροτήματα. Μέχρι και το 1965, θα πρέπει η κάθε γειτονιά, να είχε και το δικό
της γκρουπάκι.
Αν δούμε τις τότε ροκ γειτονιές,
οι πρώτοι, δεν έχουν κανονικές ηλεκτρικές κιθάρες.
Σε μία φωτογραφία της εποχής,
ένα συγκρότημα κάνει πρόβες σε μια αυλή που κλείνεται από τσιμεντόλιθους στα
Μελίσσια. Και τα τρία παιδιά κρατούν ακουστικές κιθάρες που έχουν μετατρέψει σε
ηλεκτρικές με μαγνήτες. Φαίνονται τα καλώδια και των τριών που συνδέονται με
ένα τεράστιο ραδιόφωνο που λειτουργεί σαν ενισχυτής. Το μικρόφωνο ακόμη
συνδέεται στο ίδιο ραδιόφωνο που ενισχύει ταυτόχρονα φωνή και τρεις κιθάρες. Ο
ήχος που έβγαινε ήταν φυσικά άθλιος, αλλά οι νεαροί φαίνονται ευτυχισμένοι.
Σε μία άλλη φωτογραφία, τα
μέλη του συγκροτήματος παίζουν ομοίως με ακουστικές κιθάρες που έγιναν
ηλεκτρικές με μαγνήτες. Η διαφορά εδώ είναι ότι δεν χρησιμοποιούν ραδιόφωνο για
ενίσχυση. Στον ξύλινο πάγκο, μόλις που διακρίνεται ένας ανοιχτός ενισχυτής με
λάμπες.
Ο ενισχυτής αυτός είναι μια
μαρτυρία οι πρώτοι ροκάδες, αναγκάζονταν να αποκτήσουν και γνώσεις
ηλεκτροτεχνίας, αφού έπρεπε να κατασκευάσουν οι ίδιοι το σύστημα ενίσχυσης που
θα τους έδινε τον ηλεκτρικό ήχο των ξένων.
Όλα αυτά τα συγκροτήματα, είχαν
αγγλόφωνο στίχο.
Το δεύτερο Big
Bang
Η δεύτερη μεγάλη έκρηξη, που
αλλάζει πανελληνίως πάλι τα γούστα, σημειώνεται τον Οκτώβριο του 1966, στην περίφημη
Χρυσή Βραδιά. Αυτή η δεύτερη έκρηξη, δημιουργεί, τα πρώτα ελληνικά ροκ συγκροτήματα,
με ελληνικό στίχο.
Στις 2 Οκτωβρίου 1966, μία
μεγάλη συναυλία «μοντέρνων συγκροτημάτων» δόθηκε στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο της
Αθήνας. Η συναυλία αυτή έμεινε στην ιστορία γιατί τίναξε στον αέρα την συνταγή
του στιγμιαίου καφέ-το τραγούδι δηλαδή με αγγλικό στίχο που γίνεται γρήγορα
επιτυχία.
Η συναυλία που ονομάστηκε
ΧΡΥΣΗ ΒΡΑΔΙΑ, ήταν ταυτόχρονα και μία αναμέτρηση μεταξύ των συγκροτημάτων, αφού
οι ακροατές θα ψήφιζαν τους καλύτερους. Αυτή η ψηφοφορία έχει πολύ μεγάλη
σημασία γιατί δεν γίνεται από ένα περιοδικό όπου συνήθως μαγειρεύονται τα
αποτελέσματα. Γίνεται σε συνθήκες άμεσης δημοκρατίας, ο κόσμος θα γράψει πίσω από το απόκομμα του εισιτηρίου την
προτίμησή του και θα το ρίξει στην κάλπη.
Όλα τα συγκροτήματα που
συμμετέχουν, παρουσιάζουν τραγούδι με αγγλικό στίχο. Φαβορί θεωρείται από τους
«ειδικούς» της εποχής, το συγκρότημα IDOLS που παίζουν καλά το Monday Monday.
Αουτσάϊντερ θεωρούνται οι ΟΛΥΜΠΙΑΝΣ (φωτο), που κατεβαίνουν από την Θεσσαλονίκη με ένα
δικό τους τραγούδι που έχει ελληνικό στίχο και λέγεται ΤΡΟΠΟΣ. Οι περισσότεροι
τους κοιτάζουν υποτιμητικά και σχεδόν αρχίζουν να τους κοροϊδεύουν όταν
δανείζονται τα όργανα των ΣΑΟΥΝΤΣ για να παίξουν. Και τότε γίνεται κάτι το
απίστευτο. Ο Πασχάλης, αρχίζει να τραγουδά «πόσο μ’ αρέσει ο τρόπος που μ’
αγαπάς…» και όλοι ξαφνικά αρχίζουν να χορεύουν. Ακούγονται ουρλιαχτά χαράς και
χειροκροτήματα. Πολλά αγόρια αγκαλιάζουν τα κορίτσια τους και τα σηκώνουν στον
αέρα. Η ψηφοφορία που ακολούθησε υπήρξε καταπέλτης. Το αποτέλεσμα έδειχνε ότι ο
ΤΡΟΠΟΣ ήταν το δημοφιλέστερο τραγούδια, αφού ψηφίστηκε από το 78% των ακροατών.
Αυτό ήταν κάτι που έφθανε στα
όρια ενός σκανδάλου. Ένα απρόβλεπτο συγκρότημα από τη Θεσσαλονίκη, τσάκιζε τα
καλύτερα συγκροτήματα της Αθήνας και μάλιστα μέσα στην έδρα τους!
Από την βραδιά εκείνη, όλα τα
συγκροτήματα αναθεωρούν τη στάση τους. Όλοι αρχίζουν να γράφουν τραγούδια με
ελληνικό στίχο.
Θα πρέπει να σημειώσουμε, πως
τα γεγονότα που αναφέραμε, δεν είχαν τοπική επίδραση, αλλά πανελλήνια.
Οι Ολύμπιανς με τον Τρόπο,
και οι Forminx με
το Τζερόνυμο Γιάνκα, ξεπερνούν σε πωλήσεις τα 100 χιλιάδες αντίτυπα, αριθμός
φανταστικός και για τα σημερινά δεδομένα, και που δείχνει τα τότε τεράστια ροκ
ακροατήρια.
Άρα ο ισχυρισμός των Αγγελάκα-Παυλίδη,
πως αυτοί είναι που δημιουργούν το πανελλήνιο ροκ, είναι λάθος.
Το τρίτο Big
Bang
Μια τρίτη μεγάλη έκρηξη,
σημειώνεται το 1970, οπότε και δημιουργούνται τα ελληνόφωνα Ψυχεδελικά Συγκροτήματα
(Poll, ΠΕΛΟΜΑ ΜΠΟΚΙΟΥ, Εξαδάκτυλος, Δάμων και Φιντίας κ.α) και επιβάλλονται
ακόμη και άλλα αγγλόφωνα ελληνικά συγκροτήματα που ακολουθούν το Καλοκαίρι της
Αγάπης και την Βρετανική Εισβολή (Socrates,
Morka, κ.α).
Και αυτή ήταν μια τεράστια έκρηξη,
που δημιουργεί τεράστια ακροατήρια που όμοιά τους, δεν νομίζουμε πως δημιούργησαν
οι Αγγελάκας-Παυλίδης.
Το τέταρτο Big Bang
Μια τέταρτη τεράστια έκρηξη,
συμβαίνει στις αρχές της δεκαετίας του 80, όταν εμφανίζονται τα πρώτα ελληνικά
πανκ και νιου-γουέηβ συγκροτήματα.
Και αυτό, συμβαίνει πολύ πριν
τους Αγγελάκα-Παυλίδη.
ΥΓ.
Το άρθρο αναφέρεται περιληπτικά μόνον σε συγκροτήματα, αν τώρα υπολογίσουμε και την Ροκ Αναζωπύρωση (Σιδηρόπουλος, Πουλικάκος κ.α) και τα άλλα εκπληκτικά Big Bang, μοναχικών δημιουργών όπως ο Σαββόπουλος, και ο Ρωμανός, αντιλαμβανόμαστε, το μέγεθος και την σπουδαιότητα όλων όσων προηγήθηκαν και διαμόρφωσαν αυτό που ονομάζουμε Κλασικό Ροκ. Αυτό είναι που μας οδηγεί και μας φωτίζει ακόμη. Καλοί και οι Αγελάκας-Παυλίδης, αλλά λίγη ταπεινότητα δεν βλάπτει.
Έχουν δίκιο οι Αγγελάκας και Παυλίδης. Μάλλον δεν κατάλαβες τί είπαν. Μέχρι το 1993 το ελληνικό ροκ ήταν μια underground υπόθεση. Τα big bang του συνέβαιναν μόνο μέσα στο κομμάτι των νέων που το ακολουθούσαν. Πριν το 1993, αν το ροκ ήθελε να περάσει στον πολύ κόσμο έπρεπε να ρίξει πολύ νερό στο κρασί του (δηλ. να πάψει να είναι ροκ - βλ. τα διάφορα "μπανάκι μανάκι" κλπ.). Στα '90s όμως το ροκ πέρασε επιτέλους στον πολύ κόσμο αλλά με τους δικούς του όρους χωρίς συμβιβασμούς. Κι αυτό είναι επίτευγμα κατά πρώτο λόγο των Τρυπών και κατά δεύτερο των Ξύλινων Σπαθιών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣας διαψεύδει η ιστορία. Αν νομίζετε πως οι Τρύπες και τα Σπαθιά, πέρασαν το ροκ στον πολύ κόσμο, τότε τι να πει ο Σαββόπουλος, που με το Περιβόλι του Τρελλού, γινόταν λαϊκό προσκύνημα στο Rodeo; Τι να πουν και οι Poll που δεν υπήρχε σπίτι στην Ελλάδα, που δεν είχε το «ταγάρι»; Μένω σε αυτά τα δύο παραδείγματα.
ΔιαγραφήΡοκ ο Σαββόπουλος; Όσο για τους Poll συμφωνώ, αλλά δεν είχαν διάρκεια και γι' αυτό δεν νομίζω ότι στην περίπτωσή τους μπορεί να γίνει λόγος για big bang.
ΔιαγραφήΔεν ήταν ροκ ο Σαββόπουλος; Θα αστειεύεστε βέβαια. Ο Διονύσης Σαββόπουλος έγραψε ίσως το πιο βασικό κεφάλαιο στην ελληνική ροκ ιστορία και υπήρξε η αιτία να στραφούν προς το ροκ, πολλοί, ένας από αυτούς και ο Παύλος Σιδηρόπουλος. Το περιοδικό Rolling Stone έχει γράψει για τον Σαββόπουλο, αλλά νομίζω πως για τους Αγγελάκα και Παυλίδη, όχι. Ο Σαββόπουλος με τα Μπουρμπούλια, δημιούργησε πρωτόγνωρο υλικό, ενώ και οι Τρύπες και τα Σπαθιά, μεταποίησαν ήδη υπάρχον (ιδιαίτερα τα Σπαθιά, που βασίστηκαν στα Μωρά στην Φωτιά, και που ξεχνούν να αναφέρουν). Παρακαλώ δείτε και στο λινκ για τις ιστορικές παραστάσεις του Σαββόπουλου στο Rodeo...
Διαγραφήhttp://freedomgreece.blogspot.gr/2014/08/blog-post.html
Οι Poll και αυτοί με πρωτογενές υλικό, δημιούργησαν μια ειρηνική επανάσταση, και μαζί με άλλα της εποχής συγκροτήματα (όπως οι ΠΕΛΟΜΑ ΜΠΟΚΙΟΥ) πέρασαν το ροκ, σε μεγαλύτερα ακροατήρια, από αυτά που ευτύχησαν να δουν οι Αγγελάκας-Παυλίδης.
Τα Σπαθιά δε βασίστηκαν στα Μωρά στη Φωτιά. Κάνετε παρατήρηση στον συνομιλητή σας αλλά λέτε ανακρίβειες. Όσοι είναι της φάσης, γνωρίζουν την ιστορία του Παυλίδη με τα κομμάτια που "πήρε" από την περίοδο που ήταν στη Μωρά, αλλά η μουσική των Σπαθιών είναι κάτι άλλο. Μην τρελαθούμε κιόλας! Αυτό αποδεικνύεται και από τη μετέπειτα πορεία τους που το γύρισαν σε πιο ηλεκτρονικά, ακόμα και ποπ στοιχεία.
ΔιαγραφήΞεχάσατε το Θανάση Γκαϊφύλλια, τον Ηρακλή Τριανταφυλλίδη, το Τζίμη Πανούση, το Νικόλα Άσιμο, που έκανα rock και υπήρξαν βράχοι του είδους (ειδικά οι τρείς πρώτοι), αρκετά χρόνια πριν βγούνε Τρύπες και Ξύλινα Σπαθιά! Και επειδή κάποιοι είστε μικροί, ρωτήστε τους παλιούς να σας πούνε τί γινόταν στις αρχές του '70 στο Κύτταρο και στο Ροντέο με Socrates, Εξαδάκτυλος, Θανάση Γκαϊφύλλια, Δέσποινα Γλέζου, Διονύση Σαββόπουλο και Μπουρμπούλια, Παύλο Σιδηρόπουλο και Παντελή Δεληγιαννίδη... καληνύχτα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσους δίσκους πούλησαν αυτοί που λες; Εννοώ όλοι μαζί. Δε νομίζω να πούλησαν περισσότερους απ' όσο το "Εννιά Πληρωμένα Τραγούδια" από μόνο του. Kάποιοι μείνατε μικροί. Καληνύχτα
ΔιαγραφήΟ πρώτος μόνο δίσκος από Πανουση-Μουσικές Ταξιαρχίες πούλησε περισσότερο από όσα πούλησαν όλοι οι δίσκοι από Τρύπες.
ΔιαγραφήΣτοιχεία;
ΔιαγραφήΤα 9 πληρωμένα Τραγούδια πούλησαν το πρωτοφανές 40000 βινύλια σύμφωνα με τα λεγόμενα εδώ: http://www.newsbeast.gr/weekend/arthro/2360752/i-epochi-pou-i-tripes-estisan-parti-ston-13o-orofo?raw_content=1&_nbCatId=140&sideBarStart=3&replytocom=1879728
Μεταξυ αλλων νομιζω πως επαξια πρεπει να καπου να αναφερθεί η προσφορα και το εργο του Βασιλη Παπακωνσταντινου στην ελληνικη ροκ. Την σαρκα και τα οστα του Σ ακολουθώ, που κατα το Λοιζο δεν ειχε γεννηθει αλλη φωνη για να το τραγουδησει. Και ας μη μιλησουμε για ακροατηρια εδω. Αυτα συμπληρωματικα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΡοκ ο Παπακωνσταντίνου, ροκ ο Σαββόπουλος, ροκ οι Πυξ Λαξ, ροκ οι Μπλε... Σαν πολύ large δεν είστε μερικοί;
ΔιαγραφήRock είναι η στάση ζωής και η μουσική που γεννιέται μέσα απ' αυτή...άρα αν μιλάμε για όλους τους παραπάνω "ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟ - ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ - ΠΥΞ ΛΑΞ" ο καθένας ξεχωριστά αλλά και όλοι μαζί,είναι απο μόνοι μια κατηγορία στη ROCK σκηνή.Οι Τρύπες η τα Ξύλινα Σπαθιά ήταν αυτοί που (σε μια Ελλάδα που έψαχνε να μεταπηδήσει απο το POP στο Λαικό) απλά κάνανε το rock μόδα,το rock να τραγουδιεται απ όλους,το rock να μην θυμίζει επαναστατική ομάδα.
ΑπάντησηΔιαγραφή