Τετάρτη 21 Αυγούστου 2013

ΓΟΥΝΤΣΤΟΚ – Το φιλμ που διαμόρφωσε την ελληνική ψυχεδελική νεολαία

Το φιλμ που επηρέασε περισσότερο την ελληνική ροκ νεολαία, ήταν το Woodstock (σκηνοθεσία Michael Wadleigh ), που προβλήθηκε στην Αθήνα, για πρώτη φορά, στον κινηματογράφο Παλλάς, στις 29 Νοεμβρίου του 1970.
Αποτελεί μια εξαιρετική καταγραφή του ομώνυμου Φεστιβάλ, που έγινε στις 15,16,17, και 18 Αυγούστου 1969 (Bethel, New York), και που υπήρξε η λαμπερότερη στιγμή του Ροκ, και εφεξής, σημείο αναφοράς, για την ροκ νεολαία.


Φωτογραφία του Κ.Μεγαλοκονόμου από την πρώτη προβολή του Γούντστοκ, στον κινηματογράφο Παλλάς (Αρχείο Μ.Νταλούκα)

Μετέφερε εικόνες της κουλτούρας του Καλοκαιριού της Αγάπης και παρουσίασε με καταπληκτική δύναμη και αισθητική, το βαρύ πυροβολικό της ψυχεδελικής κουλτούρας, καλλιτέχνες δηλαδή, που τώρα ανήκουν στην σφαίρα του μύθου, όπως: Jimi Hendrix, Janis Joplin, Country Joe McDonald, Santana, The Who, Jefferson Airplane, Ten Years After και άλλους πολλούς.
Αυτές οι εικόνες, επηρέασαν σε μέγιστο βαθμό τους έλληνες νέους, και συνεπώς, το φιλμ αυτό, θα πρέπει να συνυπολογισθεί στα βασικότερα αίτια που διαμόρφωσαν, την ψυχεδέλεια, στην Ελλάδα.

Προβολή με την επιτήρηση τηα αστυνομίας. Φωτογραφία του Κ.Μεγαλοκονόμου, από την πρώτη προβολή του Γούντστοκ στο Παλλάς (Αρχείο Μ.Νταλούκα)

Η πρώτη προβολή του φιλμ, έγινε κάτω από την άγρυπνη αστυνομική παρουσία. Σε φωτογραφία που τραβά, ο Κώστας Μεγαλοκονόμου, βλέπουμε μέσα στον κινηματογράφο Παλλάς, αστυνομικούς να παρακολουθούν, σαν καταχθόνιοι πράκτορες, τις αντιδράσεις των νέων. Οι νεαροί, χορεύουν, τραγουδούν και χειροκροτούν τους ψυχεδελικούς ήρωες της ταινίας. Έξω από τον κινηματογράφο, εκατοντάδες άλλοι, περιμένουν για να μπουν στον κινηματογράφο, στην δεύτερη προβολή. Η χουντική αστυνομία, θορυβείται από τις εικόνες του φιλμ και από τις αντιδράσεις της νεολαίας, που φυσικά, δεν συμβαδίζουν με τα χουντικά ιδεώδη. Με το πρόσχημα της παρενόχλησης της κυκλοφορίας, έξω από τον κινηματογράφο, η δεύτερη προβολή απαγορεύεται. Ακολουθούν οι δικαιολογημένες διαμαρτυρίες, όσων δεν μπήκαν και γίνονται επεισόδια. Πέφτει το γνωστό ξύλο και γίνονται 13 προσαγωγές. 



Santana στο Soul Sacrifice. Η σκηνή, από το φιλμ του Wadleigh για το Woodstock.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Michael Wadleigh, αποθεώνεται έξω από το Παλλάς (από ρεπορτάζ στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ)

Στην πρώτη προβολή του φιλμ, παρευρίσκεται ο σκηνοθέτης της ταινίας, Michael Wadleigh, που έχει έρθει με την σύζυγό του από την Αμερική για να μιλήσει για το Φεστιβάλ του Γούντστοκ. Η ομιλία απαγορεύεται από την αστυνομία, αλλά ο Wadleigh, αποθεώνεται από τους νεαρούς. Τον σηκώνουν στα χέρια φωνάζοντας ρυθμικά : Γούντστοκ! Γούντστοκ!

Από τη συνέντευξη του Γεωργαλά στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ (8 Ιανουαρίου 1971).

Ανακοινώνεται ότι το φιλμ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ διότι διαφθείρει τα ήθη των νέων. Η απαγόρευση διαρκεί δύο εβδομάδες και αίρεται ύστερα από την παρέμβαση του υφυπουργού Γεωργαλά, τότε συμβούλου του δικτάτορα Παπαδόπουλου. Ο Γεωργαλάς, παμπόνηρος χουντικός, ζήτησε την άρση της απαγόρευσης, όχι βέβαια γιατί επικροτούσε το ροκ, αλλά γιατί, ήθελε να μασκαρέψει το δικτατορικό καθεστώς με δημοκρατικό προσωπείο.
Φαίνεται άλλωστε, εκείνη την εποχή, ένας εσωτερικός ιδεολογικός πόλεμος, στον σκληρό πυρήνα της χούντας. 
Υπήρχε η τάση των «σκληρών» που ήθελαν τις ακραίες απαγορεύσεις, και υπήρχε και η τάση των «μαλακών», που ήθελαν να δείξουν μία χούντα με φιλελεύθερο προσωπείο. 
Το φιλμ παίζεται πάλι στους κινηματογράφους. Αλλά αυτή τη φορά, είναι λογοκριμένο, έχουν αφαιρεθεί σκηνές. 


Από τότε μέχρι σήμερα, όλοι όσοι ασχολούνται με το ροκ, 
καταγγέλλουν όπως πρέπει, την στάση της χούντας. Όλοι, εκτός από ...δύο. Πρόκειται για τους «δημοσιογράφους»- Δελαπατρίδηδες:  Φώντα Τρούσα και Κώστα Αρβανίτη. Και οι δύο, προσπαθούν καιρό τώρα, να περάσουν σαν ασήμαντες λεπτομέρειες την απαγόρευση, και τη λογοκρισία της χούντας. Γιατί άραγε; 

Συγκεκριμένα ο Φώντας Τρούσας, στο μπλογκ του ΔΙΣΚΟΡΥΧΕΙΟΝ, γράφει πως, απαγόρευση και λογοκρισία, ουσιαστικά δεν υπήρξαν... 

«η ταινία αποσύρθηκε για λίγες μέρες για να αφαιρεθούν κάποιες σκηνές (γυμνά, βλασφημία, χρήση ναρκωτικών), κάτι που συνέβη σε διάφορες χώρες του κόσμου...» 
Φ Τρούσας, ΔΙΣΚΟΡΥΧΕΙΟΝ, 6 Νοεμβρίου 2012 

Αλλά και ο Κώστας Αρβανίτης, λειτουργεί εξίσου σαν χουντικός απολογητής, γράφοντας κι αυτός... 


«Το Γούντστοκ προβλήθηκε κανονικότατα επί χούντας, χωρίς να έχει κάποιες σκηνές που κάνουν μπάνιο γυμνοί...» 
Κώστας Αρβανίτης, ΔΙΣΚΟΡΥΧΕΙΟΝ 7 Νοεμβρίου 2012

Πάρε τον ένα και χτύπα τον άλλο... Η πραγματικότητα είναι, ότι η ταινία δεν "ελαφρώθηκε" από μερικές ασήμαντες λεπτομέρειες, αλλά πετσοκόφτηκε κανονικά και με μέτρο την χουντική ιδεολογία. 

Αριστερά: Απόσπασμα από τη συνέντευξη του σκηνοθέτη της ταινίας, στον Γ.Πετρίτση και στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ (11 Δεκεμβρίου 1970)

Οι χουντικοί αφαίρεσαν, το εννοιολογικό πλαίσιο και οτιδήποτε μπορούσε να αποδώσει το βασικό νόημα του έργου. Δυστυχώς για τον Αρβανίτη και τον Τρούσα, ο ίδιος ο δημιουργός του φιλμ, ο Michael Wadleigh, έδωσε συνέντευξη εκείνη την εποχή στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ. Στην συνέντευξή του εκείνη, μας πληροφορεί πως οι έλληνες χουντικοί, αφαίρεσαν υλικό περισσότερο από μια ώρα (!) και όχι απλά, μερικές «βλαστημίες» ή «γυμνές σκηνές». Όπως επίσης μας πληροφορεί, και αυτό είναι το βασικότερο, πως ότι αφαιρέθηκε ήταν «και το κυριότερο μέρος της ταινίας, που της έδινε οντότητα και λόγο ύπαρξης».

7 σχόλια:

  1. Γειά σου ωρέ Μανώλη! Τι μου θύμισες τώρα! Πιτσίριξ τότε, ήμουν από εκείνους που μείναμε απέξω - μας είχε πάει ο τοτε... πετραλωνίτης ροκ "ινστρούκτοράς" μας! Αν θυμάμαι καλά, την επόμενη ημέρα, μία από τις χαζοεφημερίδες έκανε λόγο για... "επεισόδια με χίππις" !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σπουδαίο είναι και το τραγούδι WOODSTOCK της Τζόνι Μίτσελ.
    Σ.Λ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το Woodstock το έγραψε η Τζόνι Μίτσελ, βλέποντας τις εικόνες του φεστιβάλ από την τηλεόραση. Το μετάνιωσε που δεν πήγε. Το τραγούδι της πιστεύω ότι περιγράφει καλύτερα το τι σήμαινε τότε να είσαι Παιδί των Λουλουδιών.

      Διαγραφή
  3. " 1970
    Έφτασε όμως το σωτήριο έτος 1970! Είχε γίνει τότε μεγάλη διαφήμιση για μια κινηματογραφική ταινία που θα παιζόταν στις αίθουσες, το περίφημο Woodstock. Το περιμέναμε όλοι με μεγάλη αγωνία, γιατί θα βλέπαμε για πρώτη φορά σε μια μεγάλη συναυλία όλα τα συγκροτήματα που θαυμάζαμε. Το είδαμε στον κινηματογράφο Αελλώ στην Πατησίων.
    Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Όλοι οι μουσικοί της Αθήνας ήταν παρόντες. Ενώ η ταινία ήταν περίπου τρεις ώρες, δεν κατάλαβα για πότε τελείωσε. Η αδρεναλίνη είχε ανέβει στα ύψη. Το Woodstock μας αποκάλυψε όλα τα μυστικά που δεν γνωρίζαμε ως τότε. Βλέποντας και ξαναβλέποντας την ταινία κάναμε τις παρατηρήσεις μας και μάθαμε πάρα πολλά για την τεχνική των οργάνων μας και για το performance.
    Προσωπικά, με εντυπωσίασαν πολύ ο Jimi Hendrix και οι WHO. Δεν έχω δει μεγαλύτερη ανατροπή δεδομένων στη ζωή μου μέχρι σήμερα! Πάντα οι αλλαγές στη μουσική γίνονται σιγά-σιγά. Εδώ έγινε μέσα σε μία μέρα! Τί εννοώ με αυτό; Αυτή η ταινία έφερε τα πάνω κάτω στη μουσική σκηνή της Αθήνας.
    Την επόμενη μέρα είχαμε Απογευματινό στον "Φλίσκο". Βγήκαμε να παίξουμε και πάθαμε πλάκα. Το κοινό ήταν τελείως άλλο! Όταν παίξαμε τα τραγούδια του Hendrix έγινε χαμός!!! Ό,τι και να παίζαμε γινόταν χαμός και δεν ξέραμε το γιατί. Κοιτάζαμε ο ένας τον άλλο με απορία. Τα ίδια παίζαμε και πριν και δεν γινόταν τίποτα. Τί άλλαξε ξαφνικά και μας αγάπησαν τόσο; Όταν τελειώσαμε, δεν μας άφηναν να κατέβουμε! Επικρατούσε υστερία. Μου ήρθε να τσιμπηθώ μήπως έβλεπα όνειρο. Έριξα μια κλεφτή ματιά στους FIRST που περίμεναν πίσω από τη σκηνή για να βγουν, σαν να τους ζητούσα την άδεια να παίξουμε ακόμα ένα κομμάτι. Αυτοί μας έγνεψαν να συνεχίσουμε. Παίξαμε το Sunshine of your love και τελειώσαμε μέσα σε αποθέωση.
    Όταν έπαιξαν οι FIRST, το σκηνικό δεν ήταν αυτό που είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε όσο καιρό παίζαμε στον "Φλίσκο". Το χειροκρότημα ήταν χλιαρό και το κοινό αδιάφορο. Ένιωσα και λίγο άσχημα, όταν κάποιοι φώναξαν: "θέλουμε τους SOCRATES". Αυτό ήταν άδικο, γιατί τα παιδιά ήταν πολύ καλοί μουσικοί. Οι καιροί όμως αλλάζουν και το κοινό είναι αδίστακτο. Για ένα πράγμα μόνο χάρηκα ιδιαίτερα. Ποτέ μα ποτέ πια δεν θα μας ξανάλεγε κανένας πούστης ότι δεν μπορούμε να παίξουμε στο μαγαζί του, γιατί δεν είχαμε...αρμόνιο!
    Η μαζική επιδρομή του ροκ είχε αρχίσει και κανένας δεν μπορούσε να τη σταματήσει. Είχε φτάσει η αυτοκρατορία της "Stratocaster", της "Gibson" και του άρχοντα των ενισχυτών, του αξεπέραστου Marshall ! ".
    (Σελίδες 71 & 72 από το Βιβλίο του Αντώνη Τουρκογιώργη "Το Συγκρότημα", εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2007).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. " Ως συνθέτης, ο Παύλος Σιδηρόπουλος δεν είναι πάντοτε εμπνευσμένος ή ευρηματικός κι αρκετές είναι οι φορές που πέφτει σε κοινοτοπίες και κλισέ.
    Όμως, ως στιχουργός, έχει πιάσει αυτό ακριβώς που, εδώ και πολύ καιρό, έλπιζα ότι κάποιος επιτέλους θα βρισκόταν για να εκφράσει. Έχει συλλάβει τις βαθύτερες συναισθηματικές πτυχές της ελληνικής γενιάς που παρακολούθησε το Γούντστοκ από απόσταση κι έπλασε στην ψυχή της ένα δικό της κόσμο για να πληρώσει το κενό. Και μπορεί, χωρίς κόπο, να την τοποθετήσει στο χώρο του σήμερα. Γιατί, είναι κι αυτός ένα από τα καλύτερα παιδιά της.".
    [Από κείμενο, περί το "Φλου", του Αργύρη Ζήλου (περιοδικό " Ήχος", Μάιος 1979) κι αναδημοσίευση αυτού του τμήματος του κειμένου στις σελίδες 75 & 76 από το Βιβλίο του Άκη Λαδικού "ΠΑΥΛΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ -Πού να γυρίζεις", εκδόσεις Λιβάνη, 1998].

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. -...καλά, Μουσικοβιντεούμπα ΑΠΟΛΑΦΣΤΙΚΟΤΑΤΗ! Σεβαστή κι η προσφορά της Μίτσελ αλλά Πράμα Άλλο το ΣΑΝΤΑΝΟΠΑΙΞΙΜΟ! Οι δε Μουσικοί του...ΜουσικοΠαικτάρες με Πάθος και Γνώση!...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η χούντα, που φοβότανε και τη σκια της, είχε τότε τρομοκρατηθεί και από το τραγούδι του Ρίτσι Χέιβενς που έλεγε "Freedom, freedom" και τότε όλο το κοινό της ταινίας χειροκροτούσε σαν αφηνιασμένο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή