Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ (Performance) ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΡΟΚ

Δέσποινα Τομαζάνη και Παύλος Σιδηρόπουλος, στην Performance Πλανόδιος Μάντις (1975),

Η Παράσταση (Performance) είναι σπουδαία μορφή Τέχνης. Τα έργα αυτής της μορφής, είναι στιγμιαία.  Μπορούν να τα δουν, μόνο εκείνοι που παρευρίσκονται. Μετά από την εκτέλεσή τους, σταματούν να υπάρχουν.

Οι καλλιτέχνες, βλέπουν το έργο τους, για πρώτη φορά, μαζί με τους θεατές, πριν την παράσταση, δεν ξέρουν το πώς ακριβώς θα είναι το έργο.

Ο χρόνος, ο τόπος, και οι αντιδράσεις όσων  παρακολουθούν, γίνονται αναπόσπαστα στοιχεία του έργου.

Η Παράσταση δεν χαρακτηρίζει αποκλειστικά μια ομάδα- περιλαμβάνει ένα μεγάλο σύνολο καλλιτεχνών, που έδρασαν σε διάφορες εποχές, και με διαφορετικές νοοτροπίες, μεθόδους και στυλ.  

Έτσι, έχουμε Παραστάσεις: Ανεύθυνων, Ιπτάμενης Παράγκας, Μπητνίκων, Φρικιών, Πανκ, Κροκ, New Wave κ.α.

Οι σημαντικότερες παραστάσεις, έγιναν από τους έλληνες Υπαρξιστές, την Εποχή της Παράγκας, αλλά και σε άλλες Εποχές έχουμε αξιοσημείωτα δείγματα, όπως: Δοκιμαστικοί Σωλήνες (Κουτρουμπούσης/ Πουλικάκος, 1963), Ο Θάνατος του Ροκ (Παρθενογένεσις, 1980), Συμβάντα Κροκ στο Σούσουρο (Άσιμος και άλλοι Κροκάνθρωποι, 1979), Η Λιτάνευση του Σεπτού Κωλοδάχτυλου (Ομάδα Μπητνίκων, 1963), Cult Βραδιές στο Rodeo (Καλοπίτας, 1983-84), Καταστροφή Προτομής με Γκοθ άποψη (Magic De Spell, 1983), Πλανόδιος Μάντις (Δ Τομαζάνη/Π Σιδηρόπουλος, 1975) κ.α.

Οι Παραστάσεις των Υπαρξιστών της Ιπτάμενης Παράγκας.

Η Παράγκα, αποτελεί το σπουδαιότερο καλλιτεχνικό εργαστήριο. Τίποτα πριν, και τίποτα μετά, δεν έχει την έμπνευση και την λαμπρότητα, των όσων διαδραματίζονται από τους Υπαρξιστές της Παράγκας.

Οι Υπαρξιστές, εκφράστηκαν με όλες τις μορφές Τέχνης, αλλά κυρίως με Παραστάσεις. Η συμβολική αυτών των Παραστάσεων, είναι η ίδια των παλαιότερων, που έγιναν από τους  Φουτουριστές και Νταντά:

ο εξοστρακισμός της ανίας,  η γελοιοποίηση του σοβαρού, η ανάδειξη της σοβαρότητας του «γελοίου», η απαλλαγή από τον σιδερένιο κοινωνικό (ή και πολιτικό) βραχνά που πνίγει τη ζωή. Αναφέρω δύο παραδείγματα, υπαρξιστικών παραστάσεων :

1. Θυσία Ρεγκών στον Θεό Αμφιάραο (3 Μαΐου 1953)

Τεχνική : Ομάδα Υπαρξιστών, μεταβαίνει στο Αμφιάρειο (Ωρωπός). Εκατό ρέγκες, θυσιάζονται (καίγονται) στον βωμό του θεού, ενώ γύρω οι υπαρξιστές χορεύουν swing. Ύστερα τρώνε τις ρέγκες, και πίνουν κρασί.

2. Πάντα με την σκέψη στον Ήλιο (Σε τακτικά διαστήματα των ετών 1953/1954/1955/1956)

Τεχνική : Όταν βρέχει ή χιονίζει ή υπάρχει ανάγκη εξοστρακισμού της κατήφειας. Ομάδα Υπαρξιστών, περιδιαβαίνει στους δρόμους, κάτω από ομπρέλα θαλάσσης. Συμβολισμός προφανής. 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ.

Από Ομάδα Μπητνίκων.

Η Λιτάνευση του Σεπτού Κωλοδάχτυλου (1963)

Τεχνική : Ομάδα Μπητνίκων, περιφέρουν στην Πλατεία Κολωνακίου,  μεγάλη εικόνα του «Σεπτού Κωλοδάχτυλου». Σχηματίζουν πομπή, και ψέλνουν σε υπερλεξιστική διάλεκτο, ενώ θυμιατίζουν τους θαμώνες της Πλατείας.

Από Ομάδα του Κροκ

Συμβάντα Κροκ, στο Σούσουρο (11 Δεκ 1979).

Τεχνική : Ομάδα Κροκάνθρωπων, καλεί κόσμο, στην μπουάτ Σούσουρο (Πλάκα). Υπόσχεται θέαμα. Εκεί, βρίζουν τους θεατές, και τελικά ξεβρακώνονται επί σκηνής.

Σε μια μελλοντική ανάρτηση, θα αναφερθώ, αναλυτικότερα, στις Παραστάσεις, και θα περιγράψω τα υπόλοιπα παραδείγματα.

Κλείνοντας, θέλω να πω, πως όλες σχεδόν οι Παραστάσεις, αντιμετωπίστηκαν σαν έργα τρελών, όχι μόνο από την κοινωνία της εποχής, αλλά και από αρκετούς από αυτούς που υποτίθεται ότι ακολουθούσαν τις συγκεκριμένες ομάδες.  

Για εκείνους που εκτελούσαν την Παράσταση, η κατηγορία του «τρελού» αποτελούσε τίτλος τιμής. Αποδείκνυε ότι τελικά, η Παράσταση είχε λειτουργήσει.