Το νεανικό τραγούδι - Ο μεγάλος απών από τα ΜΜΕ & την «επίσημη» μουσική βιομηχανία

Πολλά από τα νέα ελληνικά συγκροτήματα, αν ήταν στην Αγγλία, θα παίζονταν καθημερινά από τα εκεί ραδιόφωνα και θα προβάλλονταν συχνά από τις τηλεοράσεις. Όμως, στην Ελλάδα τελούν σχεδόν υπό αποκλεισμό. Τα ΜΜΕ, αδιαφορούν για την νέα μουσική σκηνή. Αυτό που συμβαίνει σήμερα και ενδιαφέρει τους νέους υπάρχει μόνο στο ίντερνετ, αλλά όχι στην τηλεόραση και την «επίσημη» μουσική βιομηχανία.

Φωτο: Το συγκρότημα Bazooka.

Η νεανική έκφραση, στα χρόνια της Κρίσης, ακολούθησε αντίθετη πορεία, από την οικονομική κατάσταση της χώρας. Ενώ στην Οικονομία, υπήρξε συρρίκνωση, στην νεανική έκφραση υπήρξε αύξηση, και πληθώρα νέων μορφών και σχημάτων.

Το νεανικό τραγούδι, ειδικότερα, ανθοφόρησε με σημαντικότατα έργα.

Το φαινόμενο εξηγείται από τον νόμο της δράσης-αντίδρασης: Η πίεση που νιώθουν οι νέοι, μετασχηματίζεται σε καλλιτεχνικό έργο.

Το έργο αυτό, κατά κανόνα, δεν γίνεται γνωστό από τα ΜΜΕ, που έχουν κατακλυστεί από τις κακώς εννοούμενες εκπομπές Lifestyle. Δεν γίνεται όμως, ούτε και εμπορεύσιμο, όπως παλιά, από την μουσική βιομηχανία της χώρας. Διακινείται σε φυσικές μορφές DIY (do it yourself), παραγωγές δηλαδή αυτόνομες, ανεβαίνει στο ίντερνετ (πολλές φορές με δωρεάν download), ή καταφεύγει, στις λεγόμενες «Ανεξάρτητες» εταιρείες. Δισκογραφία, με την έννοια, που είχαμε παλαιότερα, δεν υπάρχει.

Οι μεγάλες εταιρείες, αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα και στρέφονται στα «σίγουρα», τα γνωστά ονόματα δηλαδή, και σπανίως δίνουν ευκαιρία σε νέους. Η στρατηγική τους είναι κοντόφθαλμη, αφού έχει μέτρο το θεωρούμενο από αυτές σαν γνωστό και όχι αυτό που πραγματικά επιθυμούν οι νέοι. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς πως ακόμα και οι Beatles, αν σχηματίζονταν στην Ελλάδα του σήμερα, δεν θα εύρισκαν πόρτα ανοιχτή στις μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες.

Μια τέτοια στρατηγική μπορεί να φαίνεται αποδοτική στο παρόν, αλλά μακροπρόθεσμα είναι ζημιογόνος. Κανείς έξυπνος έμπορος δεν επενδύει μόνο στο παλιό. Το νέο είναι το ισχυρότερο θεμέλιο για το μέλλον.

Φωτο: Το συγκρότημα Birthmark

Αλλά, ποιο είναι το νέο τραγούδι στην Ελλάδα; 
Η ερώτηση είναι λίγο κουτή, το νέο είναι πάντα αυτό που γίνεται από νέους.

Δεν είναι όλοι, βέβαια άξιοι λόγου.

Το λόγιο εμπόριο θα έπρεπε να εντοπίζει τους αξιόλογους και να κινεί καταστάσεις.

Αυτό, ίσως είναι αδιάφορο ή και ανεπιθύμητο από τους νέους που από την φύση τους είναι επαναστάτες και αντιδρούν στην ιδέα της σύνδεσής τους με το εμπόριο.

Όμως, το εμπόριο, όταν είναι λόγιο, είναι μια επαναστατική διαδικασία. Και αυτό το έχει αποδείξει το Swinging London στην δεκαετία του 1960. Η σύνδεση εκείνων των νεανικών μορφών με το εμπόριο, όχι μόνο ανόρθωσε την οικονομία της Αγγλίας, αλλά επέφερε και μία νεανική καλλιτεχνική επανάσταση, που απογείωσε την πορεία της μουσικής. Η Βρετανική Εισβολή, οι Beatles, οι Rolling Stones, όλα τα συγκροτήματα που θαυμάσαμε και άλλαξαν τον τρόπο που βλέπαμε τα πράγματα δεν θα υπήρχαν αν δεν είχαν την στήριξη του εμπορίου. Αλλά, μιλάμε για λόγιο εμπόριο και όχι για αλμπάνηδες που παρεπιδημούν στον χώρο.

Στα χρόνια της Κρίσης, το νεανικό τραγούδι εκφράζει οργή, αλλά δεν λείπουν από αυτό και οι λυρικές στιγμές, ο έρωτας και το χιούμορ. Δεν λείπουν ακόμα τα αιώνια αιτήματα για έναν καλύτερο κόσμο, ειρηνικό, χωρίς διακρίσεις.

Το χιπ-χοπ είναι η πιο οργισμένη μορφή. Με ελληνικό στίχο, οι καλλιτέχνες αυτοί αναφέρονται με θυμό στα όσα έχουν συμβεί στην Ελλάδα. Το αυθεντικό χιπ-χοπ εξυμνεί τους ταπεινούς και πεινασμένους, εκφέρει πολιτικό λόγο και ασκεί έντονη κριτική.

Παραμένει όμως αποκλεισμένο από τα μέσα προβολής, αν και είναι μία από τις δημοφιλέστερες αναζητήσεις στον κυβερνοχώρο. Διάφοροι παραγωγοί, που κατέχουν θέσεις κλειδιά, αρνούνται να αγγίξουν το πραγματικό χιπ-χοπ, αφού η επαναστατικότητα τους τρομάζει. Τα μέσα ενημέρωσης, κατά κανόνα, προβάλλουν ένα είδος επίπλαστο, που ομοιάζει αλλά δεν είναι το ίδιο.

Μπορούν άραγε, το εμπόριο και τα ΜΜΕ να προσεγγίσουν το ελληνικό χιπ-χοπ; Φυσικά και ναι, όπως άλλοτε στην Αγγλία προσέγγισαν τους οργισμένους Rolling Stones. Αλλά, για να γίνει κάτι τέτοιο και στην Ελλάδα, χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας, σε όσους έχουν ρόλο παραγωγού, στα ΜΜΕ και στις δισκογραφικές εταιρείες. Η Αγγλία δεν καταστράφηκε όταν προβλήθηκαν οι Κυλιόμενες Πέτρες. Το αντίθετο, ωφελήθηκε. Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν θα καταστραφεί η Ελλάδα αν προβληθεί η οργισμένη διαμαρτυρία του ελληνικού χιπ-χοπ. Και για να φέρω ένα παράδειγμα από έναν άλλο χώρο: στην Ελλάδα ποτέ δεν μας έκαναν κακό οι Μουσικές Ταξιαρχίες, όσο και αν σκανδάλιζαν τα χρηστά ήθη. Κακό μας έκαναν οι σοβαροφανείς και λαμόγιοι τύποι.

Μια άλλη σπουδαία σύγχρονη νεανική έκφραση είναι το λεγόμενο alternative που εμπεριέχει στοιχεία ποστ πανκ και ροκ και άλλα διάφορα. Συγκροτήματα όπως οι Bazooka είναι δημοφιλέστατα στους νεαρούς, πλην όμως, παντελώς άγνωστα στα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις. Νέα γκρουπ, όπως οι Λάμδα, οι Fabrica D’ Arte και άλλοι πολλοί συνδυάζουν ευφυώς ροκ ήχους με ελληνικές παραδοσιακές μουσικές και ελληνικό στίχο, δημιουργώντας κάτι εξαιρετικό και καινούργιο.

Οι λεγόμενοι «αγγλόφωνοι» πάλι, έχουν να επιδείξουν σπουδαία τραγούδια. Εδώ, έχουμε γκρουπ σαν τους Cyanna Mercury, Chickn, She Tames Chaos, EchoTrain και πολλούς άλλους, που συναγωνίζονται τα καλύτερα συγκροτήματα του εξωτερικού.

Δεν μπορώ βέβαια, σε ένα άρθρο, να δώσω την πλήρη εικόνα του σύγχρονου νεανικού τραγουδιού. Αρκούμαι σε μερικά παραδείγματα και κυρίως στην επισήμανση του αποκλεισμού της πολύ αξιόλογης νεανικής δραστηριότητας από τα Μέσα και την Μουσική Βιομηχανία.

(Η πρώτη δημοσίευση του άρθρου, ήταν  ΕΔΩ ).