ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΤΕΧΝΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ 2ης ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΜΕΡΟΣ Β 

Ζωγραφική

Οι πιο γνωστοί αντιστασιακοί πίνακες ζωγραφικής, είναι του Γιώργου Λούκα. Ο Λούκας, τον Μάιο-Ιούνιο 2011,  φιλοτέχνησε το «Μνημείο των Προδοτών», έναν εκθεσιακό χώρο δηλαδή, γύρω από την σκηνή που έστησε, στην υπό κατάληψη τότε πλατεία Συντάγματος. Εκεί εξέθεσε τα έργα του αλλά πολλά από αυτά τα μετέφερε και μπροστά στη Βουλή στη διάρκεια των διαδηλώσεων.

Τα πιο αξιόλογα έργα του είναι «Ο Κλόουν», το «Ουστ Get Out» και «Ο Πάγκαλος με τα πατατάκια». Πολλοί ζητούσαν να αγοράσουν τα έργα του. Αλλά ο Λούκας δεν τα πωλούσε, διότι όπως έλεγε «είναι όπλα στην υπηρεσία της επανάστασης». 

Φωτογραφία αριστερά: Το «Ουστ Get Out» του Γιώργου Λούκα . Παριστάνεται ο Γιώργος Παπανδρέου να φεύγει νύχτα από την Ελλάδα. 

Αρκετοί ζωγράφοι έστησαν έργα τους μπροστά από τον αστυνομοκρατούμενο χώρο του Άγνωστου Στρατιώτη. Ένας νεαρός καλλιτέχνης (δεν εξακριβώθηκε το όνομά του) έστησε το έργο Time For True Democracy. Παρουσιάζει τους τυραννοκτόνους Αρμόδιο και Αριστογείτονα που σκότωσαν τον Πεισιστρατίδη τύραννο Ίππαρχο και έγιναν σύμβολα της Δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα. 

Εγκαταστάσεις

Αρκετές Εγκαταστάσεις (installations) δηλαδή τρισδιάστατα έργα τέχνης που δεν είναι γλυπτά, μεταφέρουν έντονα και πολύ καλλιτεχνικά, το  αντιστασιακό πνεύμα.

Η καλύτερη Εγκατάσταση που παρουσιάστηκε στην πλατεία Συντάγματος ήταν «Το Λαμόγιο στην Κρεμάλα». Το όνομα του καλλιτέχνη δεν εξακριβώθηκε, ή δεν είναι ακόμη η ώρα να γίνει γνωστό.

Ένας ανθρώπινος σκελετός είναι κρεμασμένος ανάποδα κρατώντας χαρτονόμισμα των 500 ευρώ με τα δόντια. Το δεξί χέρι κρατά μια ανοιγμένη βαλίτσα από την οποία σκορπίζονται πεντακοσάευρα. Το έργο αυτό είχε ένα πολύ εντυπωσιακό αποτέλεσμα όπως ήταν εγκατεστημένο ανάμεσα στους οργισμένους διαδηλωτές που μούντζωναν την Βουλή.

Οι περισσότερες από τις Εγκαταστάσεις που παρουσιάστηκαν είχαν το θέμα «κρεμάλα».

Θέατρο- Ταχυδράματα

Σύντομες θεατρικές παραστάσεις δόθηκαν στην πλατεία Συντάγματος. Βασίζονταν πολύ λίγο στο γραπτό κείμενο, το περισσότερο μέρος ήταν αυτοσχεδιασμός. Η σημαντικότερη παράσταση, διδάχτηκε στα σκαλιά της  πλατείας, και είχε τίτλο «Η Πενία».

Η Πενία παρουσιαζόταν με πράσινη περούκα (συμβολισμός του ΠΑΣΟΚ) και κατάμαυρο φόρεμα που απλωνόταν στο μάρμαρο σαν κακιά αρρώστια.

Ένας νεαρός διαδηλωτής συνομιλούσε μαζί της, ενώ νοικοκυρές με κατσαρολικά παρακολουθούσαν. Σε αυτή την παράσταση ακούστηκε το τραγούδι του Νικόλα Άσιμου «Δεν παν να μας χτυπάν». 

Οι περισσότερες μορφές αντιστασιακής τέχνης που συσχετίζονται με το θέατρο, έχουν την μορφή ταχυδράματος.

Το ταχύδραμα (ο όρος προτάθηκε από τον ζωγράφο και λογοτέχνη Πιτ Κουτρουμπούση), είναι μια θεατρική παράσταση πολύ σύντομη, σχεδόν στιγμιαία.

Το ταχύδραμα μπορεί να είναι οποιαδήποτε μορφή έργου τέχνης, αλλά εδώ μας ενδιαφέρουν οι μορφές που μπορούν να συσχετιστούν με το θέατρο.

Το αντιστασιακό ταχύδραμα, είναι μία κίνηση, που συμβολίζει, ή λέει πολύ καθαρά, κάτι ενάντια στην εξουσία.

Η μούντζα, είναι το διασημότερο ταχύδραμα αντιστασιακής τέχνης στην διάρκεια της 2^ης γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.

Ένα πολύ αξιόλογο ταχύδραμα καταγράφηκε τη νύχτα της 28^ης Μαΐου 2011. Μια ομάδα παιδιών μπροστά στους αστυνομικούς που φρουρούσαν την Βουλή, συμπλέχτηκε μα σακούλες σκουπιδιών, συμβολίζοντας έτσι το μέλλον τους, αλλά και την Ελλάδα, που είναι πλέον για τα σκουπίδια. Ο κόσμος των αγανακτισμένων που ήταν εκεί, τους θαύμασε και κράτησε στη μνήμη του την καταπληκτική αυτή ταχυδραματική παράσταση.

Άλλο αξιόλογο ταχύδραμα εξελίχθηκε πάλι μπροστά στη φρουρούμενη από τα ΜΑΤ, Βουλή, στις 29 Μαΐου 2011. Ομάδα κοριτσιών και αγοριών, ανεβασμένα σε ξυλοπόδαρα, φώναξαν το εκπληκτικό «Απέρριψε όσα πίστευες χθες!» και ζήτησαν τον Ουρανό και την Αλήθεια. 

Άλλα ταχυδράματα καταγράφονται που περιέχουν εξαιρετική έμπνευση: αποστροφή κεφαλιού και μούντζα σε επίσημους από παρελαύνοντες μαθητές, φιλί ζευγαριού μπροστά στα ΜΑΤ κ.α.

Ποίηση-Λογοτεχνία

Πολλά ποιήματα έχουν γραφτεί κάτω από αντιστασιακό πνεύμα. Ποιήματα και αποσπάσματα από λογοτεχνικά έργα (ελλήνων και ξένων) αναγράφηκαν και κρεμάστηκαν σε περίοπτη θέση πάνω από την υπό κατάληψη πλατεία. Λαϊκοί ποιητές έφερναν να διαβάσουν η να μοιράσουν το ποιητικό τους έργο.

Είναι φανερό ότι και η ποίηση και η λογοτεχνία, χρησιμοποιήθηκαν σαν όπλα κατά της εξουσίας.

Ακόμη και μαντινάδες γράφτηκαν σε πλακάτ που κρατήθηκαν από διαδηλωτές μπροστά στη Βουλή.

Μία κρητικοπούλα περιέφερε την πολύ έξυπνη μαντινάδα...

Πάγκαλε

ήθελα νάμουνα κριγιός

κι εσύ η προβατίνα

νανεβούμε στο βουνό

να την περνάμε φίνα

Από τα σπουδαιότερα ποιήματα που αναρτήθηκαν ή απαγγέλθηκαν στην πλατεία, ήταν το «Ζαχρά», ποίημα του Γιώργου Τσακιράκη...

Ζαχρά, ο Χαμίντ

δεν είναι πλέον Χαμίντ.

Είναι άπειρα κεράκια

ροδιού απλωμένα άτακτα

στο πεζοδρόμιο

Το ποίημα είναι γραμμένο για το 15χρονο Αφγανόπουλο Χαμίντ Νατζαφί, που σκοτώθηκε από βόμβα στις 28 Μάρτη 2010, ενώ έψαχνε κάτι να φάει στα σκουπίδια. Είναι αφιερωμένο στη μητέρα του. Το «Ζαχρά» αναρτημένο στην πλατεία Συντάγματος, έκρουε τον πιο πένθιμο κώδωνα. Όλοι εμείς κινδυνεύουμε να καταλήξουμε να αναζητούμε τροφή στα σκουπίδια. Κι εκεί κάποιος τρομοκράτης της εξουσίας, ίσως έχει «ξεχασμένη» μια βόμβα.

Κλείνοντας συμπέρασμα ένα

 Σπουδαίοι καλλιτέχνες αντιτάχθηκαν στην εξουσία που επέβαλλε την 2^η γερμανική κατοχή στην Ελλάδα. Ο λαός μας αγωνίστηκε και συνεχίζει να αγωνίζεται, και με ποίηση, ζωγραφική, τραγούδι και θέατρο. Η εξουσία, απέναντι σε όλα αυτά, αντέταξε δύο πράγματα μόνο: Γκλομπ και δακρυγόνα. 

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΔΩ  ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ