Σάββατο 8 Ιουνίου 2013

ΕΝΑ ΑΝΑΜΝΗΣΙΑΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΑΚΙ και η αρρώστια του Τζούλιο...

Στο Ένα Αναμνησιακό Τραγουδάκι
ο Παύλος Σιδηρόπουλος, αναφέρεται με εύστοχα σχόλια, 
σε εκείνους που αποτελούν την βασική παρέα του, στην εποχή της Δικτατορίας και στα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της χούντας.
Θα πω πρώτα για τα γνωστά πρόσωπα, και ύστερα, για τον Τζούλιο, ένα πρόσωπο σχεδόν άγνωστο, που κινείται στη σφαίρα του μύθου.





Η πρώτα αναφορά είναι προφανώς τιμητική, 
και γίνεται στον Δημήτρη Πουλικάκο με τον στίχο 


Ήταν ο Μήτσος που μετέφερε εκτελέσεις

Ο στίχος αυτός, που παραπέμπει στον ιστορικό δίσκο «ΜΕΤΑΦΟΡΑΙ ΕΚΔΡΟΜΑΙ Ο ΜΗΤΣΟΣ», φαίνεται να έχει πρόβλημα, αλλά δεν έχει. Κανονικά έπρεπε να γραφτεί «Ο Μήτσος που εκτελούσε μεταφορές». Το «εκτελούσε μεταφορές» γίνεται λοιπόν «μετέφερε εκτελέσεις» όχι μόνο για τις ανάγκες του μέτρου αλλά και σκοπίμως. Και σε άλλα σημεία της στιχουργικής του Σιδηρόπουλου, το αντικείμενο γίνεται ρήμα και το ρήμα αντικείμενο.
Σε στίχο (που δεν μελοποίησε), γράφει για παράδειγμα...



Δεν έχω μυστικά κρυμμένα
έχω παιδιά πολλά όμως σκοτωμένα
σε μάνες κοιλιών που μ αγαπούσαν
αλλά φοβόντουσαν
έναν καινούργιο Παύλο
να γεννούσαν


Είναι προφανές ότι το σωστό θα ήταν να γράψει «σε κοιλιές μανάδων» και όχι «σε μάνες κοιλιών». Αλλά αυτή η αντιμετάθεση, που παρατηρείται ενίοτε στο έργο του, γίνεται σκόπιμα και κατά την δική του, μοναδική έννοια της ποιητικής αδείας.
Ο πρώτος στίχος που αναφέρεται στον Πουλικάκο, είναι φανερό ότι είναι τιμητικός (και ως προς την σειρά και ως προς την διατύπωση) και ο μοναδικός εγκωμιαστικός, σε όλο το τραγούδι. Όλοι οι υπόλοιποι στίχοι, κρύβουν μια μικρή ειρωνεία ή κάποιο πείραγμα για το συσχετιζόμενο πρόσωπο. Ο Παύλος κρατά μια παιχνιδιάρικη ειρωνεία, ακόμα και όταν αναφέρεται στον εαυτό του. Όμως ο Πουλικάκος μένει «απείραχτος» διότι είναι το πρόσωπο, το οποίο, ο Παύλος, σέβεται απόλυτα.
Οι υπόλοιποι στίχοι είναι:

Ο Τάσος που εξιδανίκευε το εμπόριο
Αναφορά στον Τάσο Φαληρέα, ιδιοκτήτη του δισκοπωλείου Pop Eleven. Ο Τάσος, ήταν πρόσωπο σεβαστό και φιλοσοφημένο. Η φράση όμως, "εξιδανίκευε το εμπόριο", περιέχει μία ανεπαίσθητη ειρωνεία


Ο Παύλος που ροκάριζε με κουλτουρέ διαθέσεις
στα ίσα με λαϊκό ρεπερτόριο

Αναφορά στον εαυτό του. Σαφής η ειρωνεία με το «κουλτουρέ διαθέσεις». Ακόμη και μία δεύτερη ειρωνική χροιά φαίνεται στο: «ροκάριζε» αλλά με «λαϊκό ρεπερτόριο». Η σπόντα για την περίοδο της συνεργασίας του με τον Γιάννη Μαρκόπουλο.

Σε Φαντασίες, Δειλινά, ξοδεύτηκαν καμπόσοι
με μπουζουκοευρωαραβικά

Πικρό σχόλιο, που περιγράφει όμως μια μεγάλη αλήθεια. Πολλοί ροκάδες έπιασαν δουλειά στα μπουζούκια για να ζήσουν ξοδεύοντας έτσι το ροκ σφρίγος τους.

Κοιμότανε ο Παντελής με όνειρα του Κλάπτον

Για τον Παντελή Δεληγιαννίδη (με τον οποίο είχαν σχηματίσει τους Δάμων και Φιντίας και αργότερα τα Μπουρμπούλια

Στο μπάσο ο τυφλοπόντικας κι ο Αττίλας παίζει ντραμς

Αθώο πείραγμα στους φίλους του, Μαστρόκαλο και Τζιμόπουλο. Ο Μαστρόκαλος χαρακτηρίζεται «τυφλοπόντικας», επειδή φορούσε γυαλιά. Ο Τζιμόπουλος, «Αττίλας», επειδή είχε παρουσιαστικό Μογγόλου.

Ο Ντάλλας, ο απαισιόδοξος, στο μούσκιο, φίλε άστο

Πλακίτσα στον Βασίλη Ντάλλα, στενό φίλο του. Στο «μούσκιο», θα πρέπει να ερμηνευτεί «στα κρύα του λουτρού» και το «φίλε άστο» ως «μην το ψάχνεις, μπερδεμένη κατάσταση». Η αναφορά για την κρυολουσία που υπέστη ο Ντάλλας, μετά την εγκατάλειψή του από την Λίλη. 

Ο Τσιλογιάννης με το στυλ του ασύρματου ταμ-ταμ

Βεβαίως για τον Νίκο Τσιλογιάννη τον ντραμίστα των Μπουρμπουλιών.

Ήταν ο Άγγελος σοφός εν μαθητεία, μονίμως προβληματικός σε τσέπη και καρδιά

Χιουμοριστική αλλά πάντως καλόκαρδη «Πτωχοποίηση» του Άγγελου Μαστοράκη. Ο Μαστοράκης, χαρακτηρίζεται «σοφός εν μαθητεία», δηλαδή, σοφός όσο σοφός μπορεί να είναι ένας μαθητής. Η πτωχοποίηση επιδεινώνεται με το «προβληματικός σε τσέπη και καρδιά», ήτοι μπατίρης και στην τσέπη και στον έρωτα.

Ο Κωνσταντίνος, που στο μιλητό, οι μπίζνες, αυθεντία

Ο Κωνσταντίνος Χρηστίδης. Γνωστός και από την συμμετοχή του στην ταινία «Σουβλίστε τους». Κατά τον Παύλο, ο Κωνσταντίνος, ήταν αυθεντία στις μπίζνες, αλλά όμως, χωρίς ποτέ να επιχειρεί τίποτε, μένοντας πάντα στο «μιλητό».

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΖΟΥΛΙΟ
(Ο πίνακας του Τζούλιο "Η Πτήση". 1970 και κάτω το εξώφυλλο του δεύτερου άλμπουμ των Free)

Άφησα τελευταίο τον Τζούλιο, που περιγράφεται στο τραγούδι με τους στίχους...

Εν πτήση ο Τζούλιο αρρώστησε από χρονία πτώση
άλλου χωρόχρονου ψάχνοντας μυστικά

Ο Τζούλιο ήταν στενός φίλος του Βασίλη Ντάλλα. Αλλά έγινε μέσω του Ντάλλα και φίλος του Παύλου και των υπόλοιπων Μπουρμπουλιών. Το πραγματικό του όνομα ήταν Άρης, το επίθετο, δεν γνωρίζω.
Ήταν και ζωγράφος. Ένα από τα έργα του, που έχει σωθεί, είναι «Η Πτήση (ή Φυγή από τον Πολιτισμό)», που το φιλοτέχνησε το 1970, και το έκανε δώρο στην Λένα Στάθη, σαν γαμήλιο δώρο για τον γάμο της με τον Νίκο Τσιλογιάννη. 

Η πτήση του Τζούλιο, είναι φανερά βασισμένη στο εξώφυλλο του δεύτερου άλμπουμ του συγκροτήματος FREE. Αλλά, ενώ στο εξώφυλλο του άλμπουμ, μια γυναικεία μορφή φαίνεται να περπατά στον ουρανό, στον πίνακα του Τζούλιο, η ίδια μορφή, φαίνεται να υπερίπταται μια ς σκοτεινής πόλης.
Στο φόντο, ένας πύραυλος είναι έτοιμος να εκτοξευθεί, ενώ ένα ραντάρ, σκοπεύει κάπου στο Διάστημα. 

Η «Πτήση» του Τζούλιο, αποτελεί ένα από τα καλύτερα έργα της ελληνικής ψυχεδέλειας.

Ποια ήταν η αρρώστια του Τζούλιο;

Η ίδια εκείνη από την οποία έπασχαν τα περισσότερα φρικιά της εποχής: Η «πτώση» και μάλιστα χρονία.Διότι πολλοί από τους πρώτους εκείνους «αεροβάτες», και συμμετέχοντες στην «Εκτόξευση Πυραύλων», έπασχαν από μορφές θλίψης έως κατάθλιψης.
Ο Τζούλιο, αγαπούσε πολύ το συγκρότημα FREE. Λέγεται μάλιστα ότι συχνά, χόρευε και το τραγούδι Going Down Slow του St. Louis Jimmy Oden, που έλεγαν οι FREE. Ο στίχος μάλιστα του τραγουδιού...
You see I have this pain in me
And I'm going down slow 
περιέγραφε και την πτώση του, στην διάρκεια της ροκ πτήσης.
Η «Πτήση» του Τζούλιο, μας δείχνει από τη μία μεριά την διάθεση των φρικιών για εφόρμηση στον ουρανό, αλλά από την άλλη, και την down διάθεση, που οδηγεί αρκετούς, στην σκοτεινή πόλη και στο Κίτρινο Σούρουπο.
Αυτή είναι η «αρρώστια» του Τζούλιο, που ψάχνει απελπισμένα του «άλλου χωρόχρονου μυστικά».

6 σχόλια:

  1. Ο Τζουλιο ειναι πιθανότατα ο Τζουλιο Κοφίνος ,μανιώδης της Επιστημονικής Φαντασίας ειχε συνεργαστεί και με τον Αγγελο Μαστοράκη στο περιοδικο Ε.Φ Αναλόγιο του τελευταίου.Εξ ου και τα «άλλου χωρόχρονου μυστικά» που παραπέμπουν στα διηγήμαα Ε.Φ.
    Γιώργος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ο Τζούλιο είναι σίγουρα ο Τζούλιο Κοφίνος. Το παρουσιαστικό του τρόμαζε τις κυρίες της χουντικής εποχής όταν έμπαινε στο λεωφορείο να κατέβει κέντρο (έμενε στη Νέα Ερυθραία). Ψηλός, με πολύ μακριές μπούκλες, δερμάτινο σουέντ τζάκετ με κρόσια, και πάντα με μια τσάντα στον ώμο για να βάζει τους δίσκους. Stranger in a Strange Land. Είχε την καλύτερη συλλογή βιβλίων science fiction που έχω δει στην Ελλάδα και μου έμαθε τον Alfred Bester, τον John Sladek και άλλα ονόματα που αγνοούσα. Είχε επίσης σπουδαία δισκοθήκη, ποιοτική κι εκκεντρική... RIP

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μια μικρή διόρθωση, φίλε ανώνυμε. Το περιοχικό του Μαστοράκη ήταν το Nova -- το Αναλόγιο το έβγαζε ο Καββαθάς (με αρχισυντάκτη τον Πητ Κωνσταντέα). Ο Κοφίνος επίσης είχε συνεργαστεί με τον Καλλιπολίτη στη σειρά επιστημονικής φαντασίας του Εξάντα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Στην αρχή του τραγουδιού αναφέρεται από τον Πρίγκηπα πως είναι "εμπνευσμένο από τον Εντουάρντο Μπιάνκο". Ισχύει κατά κυριολεξία αυτό; Κι αν ναι, ποιο είναι το τραγούδι που πρόσφερε την έμπνευση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο αλλά και τα σχόλια των αναγνωστών! Εχω όμως την ίδια απορία με τον φίλο απο πάνω, σχετικά με την αρχή του τραγουδιού. Αν έχετε κάποια ιδέα θα χαρώ να την ακούσω. Ευχαριστώ!

      Διαγραφή
    2. Ο Eduardo Vicente Bianco (1892-1959) υπήρξε ο πιο φημισμένος Αργεντινός μαέστρος παραδοσιακής ορχήστρας ταγκό. Συνθέτης, βιολιστής, διασκευαστής, ενορχηστρωτής, στιχουργός και τραγουδιστής.
      Αποκλήθηκε «βασιλιάς του ταγκό (*)». Φαντάζομαι ότι επειδή το τραγούδι έχει μουσική τανγκό θα έκανε την ευθεία αναφορά σε αυτόν.

      Διαγραφή