Παρασκευή 16 Μαΐου 2014

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ- Γραπτά του από την Ιπτάμενη Παράγκα.

Ο Ποιητής, Νίκος Καρούζος, στο υπόγειο, από όπου όμως, μπορούσε να δει, όλον τον Κόσμο.

Ο ποιητής Νίκος Καρούζος, ήταν ένας Υπαρξιστής. Μπορεί κάποτε, να πέρασε και από την αριστερή ιδεολογία, αλλά, εκείνο που φαίνεται να κρατά σε όλη του τη ζωή, είναι η υπαρξιστική «τρέλα».


Η Υπαρξιστική του δράση, δεν έγινε ακόμη, κατά βάθος αντιληπτή, σπανίως για παράδειγμα αναφέρεται, ότι έζησε ένα διάστημα νιότης (1953-1956)στην Ιπτάμενη Παράγκα, του Σίμου Τσαπνίδη.

Σε ένα ιδιόχειρό του σημείωμα, που βρέθηκε στο Αρχείο του Σίμου, γραμμένο σε ταβέρνα, και «περί ώραν δωδεκάτην», χαρακτηρίζει ο ίδιος τον εαυτό του Υπαρξιστή...

Στον Υπέροχο φίλο της χαράς Σίμο.
Πίνουμε, σκεφτόμαστε, μεθούμε!
Πλάι στον Αρχηγό μας.
Αλήθεια, τι ποθούμε; Τι ποθούμε;
Πλαταίνουμε ωραία το εγώ μας.

Ο Υπαρξιστής Νίκος

Τι βρήκε άραγε, ο ποιητής, στην Παράγκα του Σίμου;
Το λέει, ο ίδιος: Την Χαρά.
Όταν κάποτε μου διηγήθηκε ο Νίκος Μακρίδης, ότι τον πήγε στην Παράγκα, ο Νίκος Καρούζος, κάποια ξημερώματα, για να κοιμηθούν και από τότε και αυτός είχε κολλήσει, τον ρώτησα...
-Μα καλά, εσύ ένας κομμουνιστής, ένας ΕΠΟΝΙΤΗΣ, τι γύρευες στην Παράγκα;
Μου εξήγησε, ότι στην παράγκα του Σίμου, υπήρχε κάτι πέρα από τις ιδεολογίες, που τους έδινε Χαρά, και ότι αυτό, ήταν πολύ σημαντικό.
Το καταλαβαίνω απολύτως. 

Χορός στην Ιπτάμενη Παράγκα (Φωτογραφία αγνώστου, 1953,ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκα).

Αν δούμε μερικές μόνο φωτογραφίες από τους υπαρξιστές της Παράγκας, νιώθουμε την ανάσα της Χαράς. Η Ζωή, ανασαίνει,  μέσα από αυτά τα νεανικά πρόσωπα, και όταν ανασαίνει η Ζωή, στέκεται προσοχή, κάθε ιδεολογία. Δεν είναι ότι στην παρέα των υπαρξιστών, ο Καρούζος, βρήκε τα γλέντια, τα καλαμπούρια  και τα κορίτσια. Είναι, πως βρήκε τη Χαρά της Ζωής και την Ιερή Τρέλα. Εκεί λοιπόν, στέκεται ένα διάστημα σαν μαθητής αλλά και σαν δάσκαλος, αφού από ένα σημείο και μετά , φαίνεται να τους επηρεάζει. 

Ο Σίμος και δύο μαχητικές Υπαρξίστριες σε νυχτερινό γλέντι με την παρέα (Φωτ.αγνώστου, 1953. ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκα)

Αλλά, δεν χρειάζεται βέβαια, ούτε η μαρτυρία του Μακρίδη, ούτε το αποδεικτικό υλικό, που έρχεται από την Παράγκα, για να τοποθετήσουμε τον Καρούζο στον Υπαρξισμό. 
Η ποίησή του, μιλά από μόνη της. Και όπως είπε η ποιήτρια, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ...

«Όλη η ποίηση του Καρούζου είναι Ύπαρξη και μόνο Ύπαρξη...»
Κατερίνα Αγγελάκη- Ρουκ, μιλώντας στην εκπομπή ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ Της ΕΤ1.

Η μόνιμη αναφορά του Νίκου Καρούζου, είναι στη Ζωή.
Ο Κόσμος του, χωρίζεται στα δύο, και το κριτήριο, δεν είναι ιδεολογικό, αλλά Υπαρξιστικό. Οι  «καθημερινές συνάφειες», είναι φαινομενικά υπαρκτές, στην πραγματικότητα όμως,  νεκρές. Γι αυτόν, το Ζωντανό, είναι  η Ύπαρξη πέρα από την «ύπαρξη», και συνεπώς η Υπερύπαρξη. 

Ποίημα του Νίκου Καρούζου, γραμμένο στην Ιπτάμενη Παράγκα, 1954. (ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκα).


Αυτή η διάθεση, όταν δεν βρίσκει εκπλήρωση, δημιουργεί την αίσθηση της μελαγχολικής νοσταλγίας, κατά τον τρόπο που κάποιος νοσταλγεί τον θαυμάσιο έρωτα, που κάποτε έζησε, και  πλέον δεν έχει.
Όπως λέει ο περίφημος στίχος του


- Δεν σε βλέπω απόψε καλά τι έχεις;…
- Έχω ύπαρξη…”
Νίκος Καρούζος

Μάνα του Καρούζου, είναι η Ζωή και όχι η ιδεολογία.
Αυτή, βάζει την σπίθα ν ανάψει, γελοιοποιώντας την ύπαρξη. Η λέξη γελοιοποιώ, έχει βέβαια διαφορετική σημασία,  ποιώ τον γέλωτα, και όχι κάτι γελοίο.

Πιστεύω εις έναν Ποιητήν εκτός ουρανού και επί γης εξόριστο που λέει η τρέλα μ’ αρέσει
Πιστεύω εις ένα Ποιητήν που λέει:
η τρέλα μ’ αρέσει, γελοιοποιεί την ύπαρξη.
ας ανάψω απ’ τη μάνα μου.
(Νίκος Καρούζος, C R E D O)

Το ΙΠΤΑΜΕΝΟ ΓΑΪΔΟΥΡΙ, το τζιπ των Υπαρξιστών, και το ομοίωμα της Ιπτάμενης Παράγκας. 
Οι Υπαρξιστές "γελοιοποιούσαν την ύπαρξη", με την έννοια ότι προκαλούσαν τον Θεό Γέλωτα, και ποτέ το γελοίο. 
Φωτογραφία αγνώστου, 1953. ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκα)

Η γελοιοποίηση της ύπαρξης, είναι η απέναντι όχθη στην μίζερη «σοβαρότητας», και δημιουργεί την Χαρά.
Αυτό το απλό μυστικό της Χαράς, που συνέλαβε ο Σίμος,  το εντοπίζει και το αναφέρει ο Καρούζος, σε ένα άλλο σημείωμα που γράφει, στην Ιπτάμενη Παράγκα...


Σημείωμα με την υπογραφή του Νίκου Καρούζου. Κάτω από την υπογραφή, ο Σίμος, γράφει -γιατί νομίζει ότι δεν γίνεται κατανοητή η  υπογραφή-  το πλήρες όνομα: Νίκος Καρούζος. 
"Ο Σίμος συνέλαβε το μυστικό της χαράς..." αναφέρει ο Καρούζος, και συνεχίζει "...Καθώς λέει ο Σαρτρ, είμαστε καταδικασμένοι να είμαστε ελεύθεροι..."
(ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκας)

Για τον Καρούζο, μεγάλη σημασία αποκτά το Χιούμορ. Και χιούμορ, υπάρχει σε όλα σχεδόν τα ποιήματά του, σαν μια άλλη αναφορά στην έννοια της «γελοιοποίησης της ύπαρξης». Το αγαπημένο χιούμορ, λοιπόν, είναι αναμφίβολλα κάτι που κληρονόμησε από την ζωή στην Παράγκα. Αυτό, φαίνεται πιο καθαρά, στο σημείωμα. που γράφει...

Χιούμορ εθέσπισεν ο Αρχηγός μας
Χιούμορ και Σφήνα
Σίμος ο Μόνος!
Γιατί εμείς πετάμε
και θα τους φάμε
και θα τους φάμε
τους αντισιμικούς

Είναι φανερό, ο Καρούζος, θεωρεί Αρχηγό του, έναν αγράμματο τσαγκάρη, τον Σίμο. Τον θεωρεί σημαντικό διότι θεσπίζει χιούμορ, και αυτό έχει μεγαλύτερη σημασία.
Αυτή είναι η απάντηση, σε όλους όσοι κατηγορούν τον Σίμο σαν άσχετο με τον «πραγματικό υπαρξισμό» του Σαρτρ. Τι σημαίνει άραγε «πραγματικός υπαρξισμός»; Τι άλλο, παρά πραγματική ζωή. Και, βέβαια, η πραγματική ζωή, δεν βρίσκεται στα «βιβλία».




2 σχόλια:

  1. ευτυχως και ανεβηκε η αναρτηση αυτη παλι,την ειχα ξεχασει.μεγαλος ποιητης ο καρουζος.δεν δουλεψε ποτε του αφιερωνοντας ολη τη ζωη του στην συγγραφη.επιβιωνε μετα κοπων και βασανων για να κανει αυτο που αγαπουσε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή