ΝΟΣΤΡΑΔΑΜΟΣ και POLL, στο 11ο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού. Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 1972.

Η Δέσποινα Γλέζου και η Κρις Κίνγκ, των Νοστράδαμος. Φωτογραφία:; Ευσταθία Ναυπλιώτη, Σεπτέμβριος 1972.

Και οι POLL, και οι Νοστράδαμος, ανήκουν στα λεγόμενα ιστορικά συγκροτήματα.

Με τον όρο «ιστορικά συγκροτήματα», ονομάζουμε, τα συγκροτήματα της ψυχεδελικής νεολαίας, που η ροκ παράδοση, θεωρεί, ως τα σημαντικότερα, στην Εποχή της Δικτατορίας.   Η Ροκ παράδοση, δεν είναι ένα κείμενο, ούτε βιβλίο. Διαμορφώθηκε σε πραγματικό χρόνο, από το συλλογικό αισθητήριο και διαδόθηκε από στόμα σε στόμα. Αυτή η παράδοση, θέλει, σαν σημαντικότερα συγκροτήματα της ψυχεδελικής νεολαίας, τους :
MGC, Socrates, Εξαδάκτυλος, Aphrodite’s Child, Morka, Poll, Μπουρμπούλια, Δάμων και Φιντίας, Νοστράδαμος, και Πελόμα Μποκιού.

Το συγκρότημα Νοστράδαμος, πριν προσχωρήσει η Δέσποινα Γλέζου. Από αριστερά: Στέλιος Φωτιάδης, Κρις Κινγκ και Ιπποκράτης Εξαρχόπουλος. Φωτογραφία αγνώστου, Καλοκαίρι του 1972, ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκα. 

Οι Νοστράδαμος, σχηματίστηκαν την Άνοιξη του 1972. Αποτελούνταν από τους Στέλιο Φωτιάδη, Ιπποκράτη Εξαρχόπουλο και την αγγλίδα Κρις Κινγκ. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, αποφασίζουν να συμμετάσχουν στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης, με το τραγούδι τους «Δος μου το χέρι σου». Το τραγούδι, θα αποδιδόταν σαν μια συνομιλία μεταξύ δύο ερωτευμένων, συνεπώς χρειαζόταν μία αντρική και μία γυναικεία φωνή. Τραγουδιστής του συγκροτήματος ήταν ο Ιπποκράτης Εξαρχόπουλος, ο λεγόμενος και Τσάρλυ. Όμως, αυτός δεν θα μπορούσε να τραγουδήσει με την Κρις Κινγκ, αφού η αγγλίδα δεν είχε σωστή ελληνική προφορά. Έτσι, αναγκάζονται να ψάξουν για τραγουδίστρια, που θα έκανε ντουέτο με τον Τσάρλυ. Η τραγουδίστρια βρέθηκε και ήταν η Δέσποινα Γλέζου. Συμφωνούν μαζί της, να συνεργαστεί με το συγκρότημα, για το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, και αμέσως μετά, να λήξει η συνεργασία.

 Το τραγούδι "Δος μου το χέρι σου" των Νοστράδαμος. Υπήρξε ένας από τους ύμνους της ψυχεδελικήςν νεολαίας.

Το 11^ο Φεστιβάλ τραγουδιού, είχε ανακοινώσει ότι για πρώτη φορά, θα επιτρεπόταν να λάβουν μέρος και συγκροτήματα. Η ανακοίνωση, ήταν ένα δόλωμα, που ριχνόταν στα  συγκροτήματα της ψυχεδελικής νεολαίας, από τα οποία, μερικά δυστυχώς, τσίμπησαν. Στην πραγματικότητα, η χούντα, ήθελε να δείξει ότι και  η νεολαία στηρίζει την «Επανάσταση» και ταυτόχρονα, να υποβαθμίσει την ψυχεδέλεια, με ύπουλο τρόπο.

Το συγκρότημα Poll, το Καλοκαίρι του 1972, λίγο πριν ανεβούν στην Θεσσαλονίκη για το Φεστιβάλ Τραγουδιού. Κάρτα του κέντρου ΜΑΪΜΟΥ, όπου και εμφανίζονταν εκείνη την εποχή. Το πλήρες όνομα του κλαμπ ήταν ΠΕΣ ΤΗΣ ΜΑΪΜΟΥΣ ΝΑ ΠΑΨΗ ΝΑ ΜΕ ΠΕΙΡΑΖΕΙ ΜΕ ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΟ ΤΗΣ. Το όνομα αυτό, σήμαινε να σταματήσει η χουντική κοινωνία που παρομοιαζόταν σαν "Μαϊμού", να ενοχλεί την ψυχεδελική νεολαία. Δυστυχώς, εκείνο το Φθινόπωρο, οι ίδιοι οι  Poll, πήγαν γυρεύοντας και στάθηκαν εθελοντικά, να κριθούν από το δάχτυλο της Μαϊμούς,  εμφανιζόμενοι στο 11 Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης. (ΑΡΧΕΙΟ Μ.Νταλούκα).

Το Φεστιβάλ, άνοιξε με τον Άλκη Στέα, που έδωσε το βήμα στον χουντικό Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής, για να βγάλει τον λόγο ...

Το Φεστιβάλ, είναι ένα άνθος που μπορεί να ανθεί, μόνο όταν ο λαός είναι χαρούμενος, όταν η χώρα προοδεύει, όταν οι άνθρωποι βλέπουν με αισιοδοξία το μέλλον. Τις συνθήκες αυτές, τις δημιουργεί σήμερα στην Ελλάδα, η γιγαντιαία προσπάθεια που ανέλαβε ο ελληνικός λαός αγκαλιασμένος με τον Στρατό, υπό την ηγεσία της Εθνικής Επαναστατικής Κυβερνήσεως. Σε αυτήν, ανήκουν οι περισσότερες ευχαριστίες...

(Σταύρος Γεωργιάδης, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, κηρύσσοντας την έναρξη του 11^ου Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού. Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 1972).

Αυτά τα λόγια, που μεταδόθηκαν σε ζωντανή σύνδεση με Ραδιόφωνο και Τηλεόραση, σήμαιναν, πως όλα γίνονταν, γιατί ο Στρατός και οι συνταγματάρχες, αγαπούσαν τον λαό και τη νεολαία. Ήταν ένα καπέλο που έμπαινε στο Φεστιβάλ, κατά τον τρόπο της διευκρινιστικής προμετωπίδας που έμπαινε τότε σε νεανικά περιοδικά: ΝΕΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ 21^ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ,  ΕΓΙΝΕ ΓΙΑ ΣΑΣ, ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΑΣ ΜΕΛΛΟΝ. 

Ύστερα από αυτόν τον «πρόλογο», ο οποιοσδήποτε συμμετείχε σε εκείνο το Φεστιβάλ Τραγουδιού, θα έπρεπε να αναλάβει τις ευθύνες του. Ή θα έπρεπε να αποχωρήσει αμέσως, δηλώνοντας πως δεν συμφωνούσε να τεθεί υπό τέτοια «αιγίδα» ή, αν παρέμενε, θα έπρεπε να δεχθεί ότι de facto καπελωνόταν, και ότι φαινόταν να συμφωνεί με την χούντα. Τα συγκροτήματα, επέδειξαν αφέλεια. Δεν ήξεραν, αλλά δεν φαντάζονταν το κόλπο;  Γεγονός είναι πως είδαν, το τυρί, αλλά όχι τη φάκα.

Ποια ήταν τα συγκροτήματα που έλαβαν μέρος;

-Οι Νοστράδαμος

-Οι Poll

-Οι Blue Birds και οι

-Faces

Ο Κώστας Τουρνάς, σε ένα κολάζ φωτογραφιών από τον μεγαλύτερο θαυμαστή του, τον επίσης συνθέτη και τραγουδιστή, Αλέξανδρο Μολφέση. 

Σήμερα, ο Κώστας Τουρνάς, ομολογεί πως ναι στάθηκαν αφελείς, και ότι ήταν λάθος τους να συμμετάσχουν. Δηλώνει πάντως, ότι στον πυρετό της έναρξης, δεν άκουσε τον λόγο του προέδρου.

Το τραγούδι με το οποίο διαγωνίστηκαν οι Poll, ήταν το "Μολυβιές Φωτογραφίες", σύνθεση Κ.Τουρνά και Ρ.Ουίλιαλμς. Το εξαιρετικό αυτό τραγούδι, "πάτωσε" στην ψηφοφορία, και το συγκρότημα δεν προκρίθηκε στην τελική βραδιά. 

Το τραγούδι "Μολυβιές Φωτογραφίες" με το οποίο οι Poll διαγωνίστηκαν στο 11 Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης.

Η απαξίωση.

Οι χουντικοί εγκέφαλοι, πέτυχαν: πέρασαν το μήνυμα ότι ακόμα και συγκροτήματα της ψυχεδελικής νεολαίας, συμμετείχαν στο Φεστιβάλ που πραγματοποιούταν χάρη στο «Εθνοσωτήριο» έργο της «Επανάστασης». Αυτό ήθελαν.  Να αφήσουν να εννοηθεί μια νεανική υποστήριξη. Μετά, και αφού χρησιμοποίησαν τα συγκροτήματα, για έναν τέτοιο συμβολισμό, έπρεπε να τα απαξιώσουν ως προς το περιεχόμενο, περνώντας τα, από το «σύστημα αξιολόγησης».

Φωτογραφία από τον πίνακα τελικής κατάταξης, με τις ψήφους των 16 "ειδικών επιτροπων", δηλαδή Δημάρχων 16 πόλεων της Ελλάδας. 

Η ψηφοφορία για την ανάδειξη των καλύτερων, θα γινόταν από δύο σώματα ψηφοφόρων:

Το πρώτο σώμα, παρακολουθούσε το Φεστιβάλ, μέσα από το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο. Αυτοί δεν ήταν όλοι οι παρευρισκόμενοι ακροατές, αλλά μια ομάδα που είχε εκλεγεί από την οργανωτική επιτροπή, δηλαδή, άνθρωποι του προέδρου.

Το δεύτερο σώμα, ήταν 16 Δήμαρχοι (μετά των συζύγων) που παρακολουθούσαν το Φεστιβάλ από την τηλεόραση. Ηλίου φαεινότερο, ότι και αυτό το σώμα, ήταν άνθρωποι της χούντας.

Αυτά ήταν λοιπόν τα δύο σώματα που θα αποφάσιζαν για το ποια ήταν τα καλύτερα τραγούδια. Και τι αποφάσισαν;

Η τελική ψηφοφορία ανέδειξε σαν καλύτερα τρία τραγούδια:

Πρώτο τραγούδι, το «Αν ήμουν πλούσιος» με τον Δώρο Γεωργιάδη.

Δεύτερο, το «Αγια Σοφιά» με την Κλειώ Δενάρδου, και

Τρίτο, το «Γύρνα πίσω Αποστόλη», με τον Μιχάλη Βιολάρη.

Και τα τρία αυτά τραγούδια, ήταν κιτς και εθνικιστικά και φυσικά, άρεσαν στους χουντικούς εγκεφάλους.

Το πρώτο εκθείαζε τον αστυνόμο που κάνει το καθήκον του ακόμα μες στο ξεροβόρι. Που το έργο αυτό το κατανοεί ο φτωχός, που ονειρεύεται όμως κάποτε να γίνει πλούσιος, βασιλιάς, ταξιδευτής.

Το δεύτερο και το τρίτο, περνούσαν το όνειρο να πάρουμε πάλι την Αγια- Σοφιά και αντανακλούσαν έντεχνα, Βυζάντιο, και Εθνικισμό.

Και τα δύο σώματα ψηφοφόρων, έθαψαν τα τραγούδια των ψυχεδελικών συγκροτημάτων. Ιδιαίτερα τους Poll τους εξευτέλισαν, βγάζοντάς τους τελευταίους και αποκλείοντάς τους από την τελική βραδιά.

Ήταν αναμενόμενο. Μπορούσαν ποτέ οι χουντικοί, να τιμήσουν ένα συγκρότημα που διέδιδε το περιστέρι της Ειρήνης και είχε το όνομα Εκλογές; Όχι. Έπρεπε να τιμωρηθούν και τιμωρήθηκαν, αλλά το ερώτημα είναι, τι διάολο ζητούσαν οι Poll, σε ένα τέτοιο χουντικό πανηγύρι....

Όταν ανακοινώθηκαν τα «βραβεία», κάποιοι δημοσιογράφοι θέλησαν να διαμαρτυρηθούν απέναντι σε αυτή τη φάρσα. Θέλησαν λοιπόν να δώσουν και αυτοί, σαν δημοσιογραφικό σώμα, τα δικά τους βραβεία. Αγνόησαν εντελώς και τα τρία «πρώτα βραβεία» που έδινε η χούντα. Και τίμησαν τους συντελεστές του τραγουδιού που είπε η Κάιτη Χωματά και τους Νοστράδαμος. Θα έδιναν βραβείο και στους Poll, αναμφίβολα, αλλά οι Poll, είχαν αποκλειστεί τόσο αυστηρά που θα δημιουργούσαν θέμα ανοιχτής κόντρας στην τελική φάση.

Τι θα γινόταν αλήθεια, αν οι χουντικοί, δεν είχαν την πρόνοια να έχουν τον απόλυτο έλεγχο, επιβάλλοντας, τα δύο δήθεν αδέκαστα, «σώματα ψηφοφόρων» ;

Είναι προφανές.

Σε συνθήκες ελεύθερης ψηφοφορίας, οι νέοι θα ψήφιζαν Poll και Νοστράδαμος.

Και φυσικά, οι μεγαλύτεροι ακροατές, θα ψήφιζαν οπωσδήποτε τον Τόλη Βοσκόπουλο, που και αυτός με μαγικό τρόπο θάφτηκε εντελώς και αποκλείστηκε από την τελική φάση.

Γεννιέται ένα ερώτημα: Το ότι η χούντα, ήθελε να απαξιώσει το όνειρο της ψυχεδέλειας, είναι κατανοητό. Αλλά τον Τόλη Βοσκόπουλο, γιατί; Για ποιόν λόγο,  κι αυτόν τον έβαζε στη γωνία; Τι κέρδιζε;

Ο Τόλης, φαίνεται πως δυσαρέστησε τους χουντικούς, σε εκείνη τη συγκυρία. Ο λόγος ήταν, το έργο «Αδέλφια μου Αλήτες Πουλιά»,  στο οποίο, πρωταγωνιστούσε. Το κινηματογραφικό αυτό φιλμ, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, εκθείαζε με έναν τρόπο, τον χιπισμό.

Στο φιλμ, ο Βοσκόπουλος, ήταν αρχηγός τσιγγάνικης φυλής,  ζούσε για τον αληθινό έρωτα και καταφερόταν, κατά των μεγαλοαστών που ενδιαφέρονται για το κέρδος και όχι για την καρδιά, και γενικά κατά της όποιας σκληρής Εξουσίας. Ο Τόλης ήταν "λαϊκός" και τραγουδιστής στα μπουζούκια, αλλά στο έργο, ήταν πολύ διαφορετικός και το αποτέλεσμα έμοιαζε σαν ένας Ύμνος στην Ελευθερία. Χωρίς να κατατάσουμε βέβαια τον Τόλη στους ψυχεδδελικούς, δεν μπορούμε να μην πούμε και την αλήθεια: Πολλά παιδιά, παρακολούθησαν τότε, το έργο αυτό, χειροκροτώντας και φωνάζοντας «Ελευθερία».  Αυτό σίγουρα δεν άρεσε στους χουντικούς. Δεν πρέπει να άρεσε καθόλου. Και γι αυτό, μάλλον, αποφασίστηκε και σε αυτόν η τιμωρία.

Στον ισχυρισμό αυτό, υπάρχει αντίλογος: Είναι γνωστό, πως δύο χρόνια πριν, το 1970, το τραγούδι του Τόλη Βοσκόπουλου (με ερμηνευτή τον Γ.Βογιατζή), «Αδέλφια μου Αλήτες Πουλιά», κέρδισε το πρώτο βραβείο. Πως ήταν λοιπόν δυνατόν, το φιλμ να ενοχλεί τους χουντικούς και ταυτόχρονα το τραγούδι από το φιλμ, να αποσπά το πρώτο βραβείο;

Όμως τον Σεπτέμβριο του 1970, που είχε διοργανωθεί το προηγούμενο εκείνο Φεστιβάλ, δεν ήταν ακόμη γνωστό, το τι έδειχνε το φιλμ, δεν είχε βγει ακόμη στους κινηματογράφους. Το τραγούδι, ενόχλησε, μόνο όταν προβλήθηκε το ομώνυμο φιλμ, όπου και αναδεικνυόταν ένας άλλος «πολιτισμός», πολύ διαφορετικός από τα ιδεώδη της χούντας.