ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ BEATNIKS

Δύο χαρακτηριστικές «on the road» beatniks, σε γέφυρα του Σηκουάνα. Φωτο. Helen Gunter, 1958. Αρχείο Μ . Νταλούκα.  

Οι Beatniks προκύπτουν από την ανάμιξη των υπαρξιστών και των τεντιμπόηδων στα τέλη του ’50. Το όνομά τους αρχικά ήταν beat, και είναι γνωστό ότι ο Jack Kerouac από το 1948 είχε ονομάσει beat generation τους κοινωνικά αποστασιοποιημένους.
Στα 1958, ο δημοσιογράφος Herb Caen,  προσθέτει την κατάληξη –nik (από τον Sputnik το ρώσικο διαστημόπλοιο), με διάθεση μειωτική, θέλοντας δηλαδή να πει ότι οι beats «ταξίδευαν στον κόσμο τους» και ότι ήταν κομμουνιστές. Παραδόξως, ο όρος αρέσει και υιοθετείται από τους νέους οι οποίοι στην πραγματικότητα αποτελούν μια 
νέα υπαρξιστική γενιά που αναζητά όπως και όλες οι προηγούμενες μέσα από το ταξίδι την ουσία της ζωής και την απροσδιόριστη «αλήθεια». 

Beatniks στον Σηκουάνα (Φωτ Σίμος Τσαπνίδης,1965)

Μία ακόμη φωτογραφία του Σίμου Τσαπνίδη, δείχνει έναν beatnik να κοιμάται στην όχθη του Σηκουάνα (1965). Είναι πρωί και ο νεαρός έχει ανασηκώσει το πουλόβερ γιατί ενοχλείται από τον ήλιο. Στον τοίχο κάτω από 4 νεανικές μορφές είναι γραμμένη η λέξη: beatniks.

Οι beatniks είναι ένα ακόμη όνομα της νεανικής κουλτούρας που στη βάση της παραμένει αναλλοίωτη. Η ζωή στο δρόμο, το περίφημο on the road που περιγράφει ο Kerouac είναι προφανές ότι δεν είναι δικό τους εφεύρημα. 

Έλληνες Beatniks
Και στην Ελλάδα, εμφανίζονταν από πολύ παλιά, «δραπέτες» από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Οι Λιποτάκτες, όπως περιγράφονται από τον Γιάννη Θεοδωράκη, οι Ανεύθυνοι προηγούμενα, και οι Υπαρξιστές, έχουν οπωσδήποτε την εκδήλωση και του beat, και του nik στοιχείου. 


Μετά το 1960, βλέπουμε τις πρώτες παρέες που συνδέονται άμεσα με το beatitude, την «μακάρια» δηλαδή φιλοσοφία ζωής, όπως ορίζεται από τους αμερικανούς beatniks. Αυτές οι παρέες ταξιδεύουν παντού, και οπωσδήποτε βρίσκονται στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Στο Λονδίνο, τους οδηγεί η γοητεία της Βρετανικής εισβολής, στο Παρίσι, ο μύθος του Σηκουάνα. Για τους έλληνες Beatniks στο Παρίσι, δες ΕΔΩ . 

Έλληνες Beatniks. Από αριστερά: Σάρα, Δ.Πουλικάκος, Π.Κουτρουμπούσης.
Φωτο.Θ.Κούλης, 1963.


Στην Ελλάδα, έλληνες Beatniks εμφανίζονται στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και αποτελούν το αντίπαλο δέος της Χρυσής Νεολαίας. Δύο από τους γνωστότερους, είναι οι Δημήτρης Πουλικάκος και Πιτ Κουτρουμπούσης.