Πανοπτικόν – Μια σύντομη παρουσίαση της Έκθεσης Πανοπτικόν, στην γκαλερί Depo Darm

Η έννοια του Πανόπτη (Big Brother) και η κοινωνία υπό παρακολούθηση, είναι το θέμα της Έκθεσης, στην γκαλερί Depo Darm (5 Οκτωβρίου – 10 Νοεμβρίου 2017).

Ζούμε σε έναν χώρο επιτηρούμενο. Σχεδόν κάθε δραστηριότητά μας, μπορεί να παρακολουθηθεί, και να εντοπιστεί. Η συνομιλία μας στο τηλέφωνο, η κίνησή μας στον δρόμο, η πιστωτική μας κάρτα, η πλοήγησή μας στο διαδίκτυο, αφήνουν ίχνη.


Σήμερα, μπορεί κάποιος με την χρήση της υψηλής τεχνολογίας, να παρακολουθήσει την ζωή μας, και να μας ταξινομήσει. Αυτός ο Πανόπτης ή Μεγάλος Αδελφός, μπορεί να κινείται και προς το Καλό, και προς το Κακό. Προς το Καλό, διότι μέσα από το καταγεγραμμένο από κάμερες υλικό, έχουν εξιχνιαστεί πολλές εγκληματικές πράξεις. Αλλά και προς το Κακό, διότι έχει την δυνατότητα
να γνωρίζει πού πάμε, τι κάνουμε, τι μας αρέσει.



Ακολουθεί παρουσίαση, μερικών από τα έργα της Έκθεσης. 

Η Φυλακή του Bentham. Μάριος Φούρναρης. Χρωματιστά μελάνια, ακρυλικό, μολύβια. 89 Χ 70 cm. 2017.

Το αρχιτεκτονικό μοντέλο μιας φυλακής, όπου ο δεσμοφύλακας μπορεί να παρακολουθεί όλους τους φυλακισμένους, υπήρξε ιδέα του άγγλου φιλόσοφου Jeremy Bentham. Ο Μάριος Φούρναρης, στο εξαιρετικό έργο του Η Φυλακή του Bentham, παρουσιάζει τον Κυρίαρχο Οφθαλμό, εντός "θεϊκού" τριγώνου. Είναι το Μάτι του Big Brother, που παρακολουθεί, και εκφοβίζει. Οι άνθρωποι βρίσκονται μέσα στην πανοπτική κυκλική φυλακή, με άδεια τα πρόσωπα, και κλειδωμένους και επιτηρούμενους τους εγκεφάλους. 

Το έργο του Μάριου Φούρναρη, επικεντρώνεται στο θέμα κοινωνία υπό παρακολούθηση.

Κάποια άλλα έργα, πηγαίνουν πιο πέρα.

Η Κυριακή Γονή, στην βίντεο εγκατάστασή της, Eternal U. Inc, συσχετίζεται με το θέμα, ξεφεύγοντας όμως στο μέλλον. Αναφέρεται στην αντικατάσταση του ανθρώπου από το ψηφιακό του Εγώ, ως επίτευγμα της παρακολούθησης. Με το δυσοίωνο έργο της, σκιαγραφεί αποτρόπαια κοινωνία του μέλλοντος, όπου η τεχνολογία, έχει δημιουργήσει τα chatbots, νέους τύπους «ανθρώπων».

Το Eternal U. Inc, μας πηγαίνει στο 2062, οπότε σημειώνεται μια τεράστια επιδημία στην ανθρωπότητα: Απώλεια μνήμης, μια μορφή ενός γενικευμένου Alzheimer. 

Φωτο:Τα λόγια της ψηφιακής Βέρας, που αντικατέστησε την πραγματική Βέρα, γυναίκας του 2062, που άφησε την μνήμη της στην Eternal U. Inc.

Η Εταιρεία Eternal U. Inc, προσφέρει την λύση: να αντικατασταθούν οι άνθρωποι-πολίτες, από τα chatbots, δηλαδή τα τεχνητά τους Εγώ, τα οποία είναι αποθηκευμένα στο κυβερνοχώρο. Η Ψηφιακή Βέρα, είναι φτιαγμένη από όλα όσα έχει κάνει η πραγματική Βέρα, στο διαδίκτυο: Αγορές, αναζητήσεις, ηλεκτρονικά μηνύματα, likes, dislikes και ό,τι άλλο. Η Ψηφιακή Βέρα, γνωρίζει τα πάντα για την Βέρα, ακόμη και τις μεταμεσονύχτιες προτιμήσεις της, αυνανισμού.  

Μέσα στα πολλά χάθηκα. Νίκος Χατζηκωνσταντής, QR Code. Σκανάρισμα με εφαρμογή QR Droid. 2017.

Ο Νίκος Χατζηκωνσταντής, παρουσίασε έργα με την κρυπτογραφική μορφή του QR code. Τα έργα σκανάρονται με smartphones και οδηγούν στα πραγματικά αντίστοιχα. Ένα από αυτά έχει τίτλο Μέσα στα πολλά Χάθηκα, και το σκανάρισμά του, οδηγεί σε φωτογραφία αναρτημένη στον ιστοχώρο, όπου φαίνονται εκατοντάδες πατημασιές (ίχνη) λαγού σε κατάλευκο τμήμα χιονιού. 

22:39:19:04. Ευαγγελία Ραφτοπούλου. Ηχητική εγκατάσταση. 2016.

Αξιοσημείωτη είναι η ηχητική εγκατάσταση της Ευαγγελίας Ραφτοπούλου. Πρόκειται για ένα μικρό δέμα, τοποθετημένο πάνω σε λευκό βάθρο.
Πρέπει να πλησιάσεις το αυτί, για να ακούσεις τους ήχους, που βγάζει ένας μικρός καταγραφέας ήχων, μέσα από το μισάνοιχτο δέμα.

Το δέμα αυτό, έστειλε ταχυδρομικά, η καλλιτέχνιδα, στον εαυτό της.

Το ταχυδρόμησε με αποστολέα το όνομά της και την διεύθυνση του σπιτιού που έζησε ως παιδί (πατρικό της), και παραλήπτη την ίδια, στην διεύθυνση όμως που τώρα ζει. Ένας καταγραφέας ήχου τοποθετήθηκε στο χάρτινο κουτί, ηχογραφώντας την διαδρομή, από εκείνη σε εκείνη. Από το σπίτι των παιδικών της χρόνων, στο σπίτι της έγγαμης ζωής της. Η ηχογράφηση έχει διάρκεια 22 ώρες, 39 λεπτά, 19 δευτερόλεπτα και 4 δέκατα του δευτερολέπτου, και ακούγονται βήματα ομιλίες, αυτοκίνητα και ό,τι άλλο συνέβη.

Το έργο, που αντλεί την έμπνευσή του από το περίφημο Τηλεγράφημα που έστειλε ο Robert Morris στον εαυτό του, προτείνει ένα πολύ διαφορετικό είδος παρακολούθησης από αυτό που ασκεί ο Big Brother. Εδώ έχουμε μια προσπάθεια αυτο-παρακολούθησης, ένα είδος yoga. Μια προσπάθεια της Ραφτοπούλου, να διαλογιστεί, να θυμηθεί πώς ήταν μικρό κορίτσι, και τι από τότε έχει αλλάξει. Συνεπώς, αυτό το έργο, είναι ένα έργο αυτογνωσίας.

Credits

Όλες οι φωτογραφίες Μ.Νταλούκας

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

Γκαλερί : Depo Darm (Ηρώων Σκοπευτηρίου 54-56, Καισαριανή, Αθήνα)

Τηλ 2107601177

Διάρκεια Έκθεσης : 5 Οκτωβρίου – 10 Νοεμβρίου 2017

Ώρες :

Τρίτη 11:00-14:30

Δευτ-Παρασκ 11:00-14:30 και 17:30 – 20:00

Σάββατο 11:30- 14:30

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες στην Έκθεση: Ηλίας Βασιλός, Κυριακή Γονή, Αντώνης Καπνίσης, Βαγγέλης Λιουδάκης, Ευαγγελία Ραφτοπούλου, Μάριος Φούρναρης, Δημήτρης Φραγκάκης, Νίκος Χατζηκωνσταντής.

Επιμέλεια Έκθεσης: Άλκηστις Κοντοπούλου, Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια Εκθέσεων

& Σοφία Χρυσαφοπούλου, Κοινωνική Ανθρωπολόγος, Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια Εκθέσεων